حضور امیرعبداللهیان در بیروت برای انجام ماموریت همیشگی
سفر اخیر حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران به بیروت، پایتخت لبنان به نظرات و تحلیل‌های گوناگونی در فضای سیاسی این کشور دامن زد. از جمله این که سفر مذکور با هدف فشار به «حزب‌الله»، هم‌پیمان ایران جهت عدم حمایت از سلیمان فرنجیه، نامزد مورد حمایت حزب‌الله برای مقام ریاست جمهوری لبنان و ترغیب این حزب برای پذیرش یک نامزد توافقی بوده است.
این دیدگاه بر مبنای آن است که ایران از لبنان به عنوان اهرمی جهت تقویت نقش و نفوذ خود در منطقه، و یا در راستای تثبیت موقعیت هم‌پیمان خود در فضای سیاسی و آینده لبنان بهره‌برداری می‌کند.
با این حال سفر امیرعبداللهیان را می‌توان در چارچوب «ارزیابی شرایط» و مذاکره با هم‌پیمان لبنانی خود درباره امکان مانورهای آینده تهران در فضای داخلی لبنان به‌شمار آورد. به عبارتی دیگر، هر چند ایران به‌دنبال راه‌حلی برای خروج لبنان از بحران کنونی است اما این راه‌حل باید منافع هم‌پیمان تهران را تامین کرده و آسیبی به موقعیت و جایگاه حزب‌الله در ساختار سیاسی و آینده لبنان وارد نکند.
در همین راستا، امیرعبداللهیان هم‌مانند موضع اعلام‌شده دبیرکل حزب‌الله و جهت تقویت موقعیت این حزب تاکید کرد که کشورش هر گونه توافق میان نیروهای سیاسی لبنان برای خروج از بحران کنونی را تایید می‌کند.
بدون شک تهران، لبنان را به عنوان میدان رویارویی با آمریکا و اسرائیل به‌حساب می‌آورد. با این حال توافق اخیر ایران و سعودی ممکن است تهران را به همکاری با ریاض در چارچوب توافق مذکور و کاهش تنش‌های منطقه‌ای وادار کند. از این منظر، تهران به همراه هم‌پیمان لبنانی خود برای حل بحران این کشور تلاش خواهد کرد تا از آن برای چانه‌زنی با سعودی پیرامون لبنان و به دور از فشارهای آمریکا و اسرائیل بهره ببرد.
معاونت سیاسی سپاه پاسداران نیز با انتشار عکسی از امیرعبداللهیان در نزدیکی مرز لبنان و فلسطین در صفحه اول روزنامه «صبح صادق» با تیتر «نطقه صفر» این پیام را ارسال کرد که سفر وزیر خارجه ایران، فراتر از بحث پیرامون وضعیت داخلی لبنان بوده و به رقابت میان تهران و تل‌آویو در غرب آسیا مرتبط است.
آیا واقعا امیرعبداللهیان سرباز «قاسم سلیمانی» در وزارت خارجه ایران بوده و در راستای اهداف و برنامه‌های سپاه قدس فعالیت می‌کند؟
سفر امیرعبداللهیان نشان داد که تهران در مرحله حاضر و پیش رو خواستار عدم فشار به هم‌پیمان لبنانی خود جهت وادار کردنش به روند سیاسی تحمیلی و نادیده گرفتن منافع و نقش سیاسی آن در لبنان است. به‌ویژه آن که ایران از طریق «سپاه قدس» توانست در سال‌های اخیر معدله «یکپارچگی میدان‌های منازعه» را به اسرائیل تحمیل کند.
دیدار وزیر خارجه ایران از نقاط نزدیک به مرزهای شمالی فلسطین به عنوان نزدیکترین مکان به اسرائیل، واکنشی به سفر چندی پیش ایلی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل به آذربایجان و دیدار از نقاط نزدیک به مرز شمالی ایران محسوب می‌شود. کوهن در سفر به باکو از روابط بسیار گسترده امنیتی و نظامی اسرائیل و آذربایجان از جمله احداث یک پایگاه هوایی در نزدیکی مرز ایران پرده بر داشت. از این پایگاه به احتمال فراوان در صورت تصمیم حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی ایران استفاده خواهد شد.
پس از سفر کوهن به آذربایجان و سپس ترکمنستان جهت بازگشایی سفارت اسرائیل در عشق‌آباد که تنها 17 کیلومتر با مرز ایران فاصله دارد، تهران بازتعریف موازنه قوا با تل‌آویو را ضروری دانسته است. از سویی دیگر، وجود اسرائیل در منطقه قفقاز خصوصا در مرزهای شمالی ایران، بازتعریف «مرزهای ژئواستراتژیک» در رقابت میان دو کشور را ضرورت بخشیده است.
رقابت در مرزهای شمالی و تاکید تهران بر تهدید راهبردی می‌تواند تلاشی از سوی ایران برای دور کردن وقوع جنگ از مرزهای خود باشد. شلیک موشک از جنوب لبنان، سرزمین‌های فلسطینی و جولان سوریه حاوی این پیام بود که تهران بدون در نظر گرفتن تبعات چنین اقدامی بر هم پیمانان خود، آماده گشایش چندین جبهه همزمان علیه اسرائیل است.
در همین رابطه، شلیک موشک‌های منتسب به «حماس» از جنوب لبنان، بدون هماهنگی با حزب‌الله انجام شد. به‌رغم این، هم‌پیمان ایران این اقدام را تایید کرد و حاضر به پذیرش پیامدهای آن شد. حزب‌الله به‌خوبی می‌داند که اندک مخالفت با اقدامات ایران، به کلیت محور مورد حمایت تهران آسیب می‌زند و به فروپاشی آن منجر می‌شود.
سفر امیرعبداللهیان به لبنان نشان داد که تهران ضمن تاکید بر راهبرد منطقه‌ای خود، هرگز از چنین راهبردی تا حصول نتایج مورد دلخواه کوتاه نخواهد آمد.
منبع: ایندیپندنت عربی
ترجمه: العربیه فارسی
