سعودیها در صنعا
حدود سه ماه پیش یک کشتی ارسالی از ایران حامل پنج هزار قبضه سلاح، بیش از 1.5 میلیون فشنگ و هفت هزار قطعه تشکیلدهنده موشک به یکی از بنادر تحت کنترل حوثیها در یمن توقیف و مصادره شد. این یکی از صدها محموله ارسالی به یمن بود که باعث ادامه جنگ برای 8 سال و هفت ماه در این کشور شد.
جنگ یمن، جنگی دردآور برای هر دو طرف منازعه محسوب میشود و در این راستا، فرودگاه صنعا و بندر الحدیده کاملا از فعالیت باز ایستادند به طوری که هر پرواز به صنعا به موافقت نیروهای ائتلاف نیاز دارد و هر کشتی هم نیازمند بازرسی پیش از توقف در بندر الحدیده است.
در چنین شرایطی، حوثیها و ساکنان مناطق تحت نفوذشان زندگی سختی را تحمل کردند و افزون بر آن، میلیونها یمنی برای لقمه نانی به ترک خانه و کاشانه و مهاجرت به دیگر مناطق یمن یا به خارج از این کشور مجبور شدند.
اقدامات و ابتکارعمل پیوسته دو طرف برای توقف جنگ و امضای توافقنامه صلح، با هدف پایان این منازعه و بازگشت شرایط به حالت طبیعی بوده است. حضور هیئت سعودی در صنعای تحت تصرف حوثیها، اتفاقی مهم و قابل توجه محسوب میشود که جدی بودن دو طرف برای برقراری صلح پایدار را نشان میدهد.
بدون شک توافق سعودی و ایران با وساطت چین، نقش تعیینکنندهای در تحولات تاریخی کنونی داشته است. این توافق ضمن حلوفصل تنشهای طولانی میان ریاض و تهران، به احتمال فراوان تاثیری قابل ملاحظهای بر کشورهای دیگر منطقه همانند یمن خواهد گذاشت.
خوشبینی بسیاری پیرامون این توافق ایجاد شده است و موضوع جنگ یمن و برقراری صلح در این کشور از جمله این خوشبینیها است.
با این حال، برای گذر از پیامدهای ناگوار جنگ یمن باید راهحلی برای بازگشت میلیونها جنگزده در داخل و خارج یمن، پاکسازی زمینها از هزاران مین که تاکنون جان بسیاری از شهروندان عادی را گرفته است، بازگشت کودکان به مدارس که حدود یک دهه از آموزش محروم شدند، فعالکردن روند خدماترسانی و در نهایت برای بازسازی ویرانههای جنگ چارهجویی کرد.
بهرغم این چالشها، توقف جنگ به موضوع برنده و بازنده جنگ یمن پایان نخواهد داد. باید اشاره کنم که در جنگ، هیج برندهای وجود ندارد. جنگ یمن برخواسته از شرایط پیرامونی بود و امکان سکوت و نادیدهانگاری وجود نداشت.
ایرانیها، حوثیها و سعودیها از این جنگ آسیب دیدند و در نهایت همه با پیشنهاد پیشین برای برقراری صلح مبنی بر مشارکت تمامی طرفهای یمنی در روند سیاسی کشور و توقف هجوم به خاک سعودی موافقت کردند.
ایران طی این مدت متوجه شد که نمیتوان از پیامدهای ناامنی در منطقه در امان بود و تنها از طریق ایجاد ثبات در منطقه است که میتوان منافع خود را تامین کرد. وقتی طرفهای درگیر به چنین نتایجی برسند، ایجاد راهحلهای مسالمتآمیز برای بحرانها امکانپذیر میشود.
در جریان بحران بلندمدت یمن، دهها دور گفتوگو با مشارکت مذاکرهکنندگان بینالمللی و منطقهای در پایتخت کشورهای مرتبط با این بحران انجام و چندین توافقنامه و تفاهمنامه میان طرفها امضا شد. اما همه این تلاشها از سطح انتظار مشارکتکنندگان برای ایجاد صلحی پایدار در یمن کمتر بوده است.
این بار اما نشانههای خوشبینی بسیاری برای برقراری صلح در یمن دیده میشود چرا که برخلاف سابق، روند صلح با اقداماتی چون توقف عملیاتهای نظامی، عقبنشینی نیروها و آزادی دوجانبه اسیران همراه شده است.
اقدامات مذکور نشانه برقراری یک صلح پایدار در این نقطه مهم از جهان محسوب میشوند. همه طرفهای درگیر در بحران یمن در برقراری امنیت، ایجاد صلح فراگیر، پایان فاجعه انسانی در این کشور و کاهش مخاطرات این منازعه سهیم و شریک هستند.
منبع: الشرق الاوسط
ترجمه: العربیه فارسی