چین مانع اصلی آغاز جنگ جهانی سوم
جنگ چند ماهه جاری در اروپا به‌دلیل یادآوری جنگ‌های هولناک جهانی در قرن گذشته بسیار نگران‌کننده است و به‌رغم هراس برخی از ناظران از جنگ جهانی سوم، سخن گفتن از چنین جنگی به علت هزینه‌های سیاسی آن مبالغه‌آمیز به‌نظر می‌رسد.
بسیار شنیدیم که با شروع جنگ در اروپا، جهان در آستانه فاجعه قرار گرفته اما این پیش‌بینی‌ها به‌دلایل عملی محقق نشد. با قاطعیت می‌توان گفت که عدم تحقق چنین پیش‌بینی‌هایی سیاست و رویکرد حکومت چین به مسائل جهانی است.
جنگ جهانی بدون تصمیم یک ابرقدرت نظامی بزرگ با هدف اشغالگری آغاز نمی‌شود. همان‌گونه که جنگ جهانی دوم توسط آلمان نازی شروع شد و تنها توسط یک قدرت برتر نظامی یا اجماعی از قدرت‌های بزرگ دیگر شکست داده شد.
پیش از این، روسیه آن قدرت نظامی برتر برای آغاز جنگ جهانی پنداشته می‌شد اما جنگ اوکراین ثابت کرد که ارتش این کشور حتی از توانایی نگهداری زمین‌های تصرف‌شده هم عاجز است.
به‌رغم حمایت نظامی و تسلیحاتی غرب از کی‌یف، ارتش روسیه از ابتدای جنگ نشان داد که فاقد توانایی نظامی و روحیه در جنگی است که مشروعیت آن در میان روس‌ها هم با شک و تردید مواجه شده است.
با این حال اگر پکن تصمیم به حمایت از مسکو در جنگ اوکراین می‌گرفت، احتمال در گرفتن جنگ سوم جهانی بعید نبود. بدون شک هم‌پیمانی نظامی روسیه و چین جهان را به جهنم تبدیل می‌کرد. خدا را شاکریم که رهبران چین تمایل دارند جهان را از طریق صدور تراشه‌های الکترونیکی تصرف کنند و نه با ارسال تانک به کشورهای دیگر.
در همین رابطه و در واکنش به سخنان سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه که گفته بود در آستانه جنگی جهانی قرار داریم، وزیر خارجه چین تصریح کرد که هیچ کس به‌دنبال جنگ جدید جهانی و فراگیر نیست.
باید اشاره کرد که چینی‌ها طی ماه‌های گذشته توسط دو طرف تحریک شدند؛
اول از سوی سیاستمداران غربی که با هدف پیروزی در انتخابات و جلب توجه رای‌دهندگان به رفتارهای غیر عادی اقدام می‌کنند. نمونه بارز آن سفر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان پیش از انتخابات میان دوره‌ای اخیر کنگره بود تا چین را وادار به واکنش کرده و پس از آن مدعی شود که پکن قدرتی مخل نظم بین‌الملل و تهدیدی علیه ثبات و امنیت جهانی است و باید برابر آن ایستاد.
دوم، توسط روس‌ها از طریق سخنان و سفرهای وزیر خارجه روسیه به پکن با هدف یارگیری و کشاندن رهبری چین به تقابل مستقیم با غرب. روس‌ها با این که در نشست شانگهای وعده‌هایی از مقامات عالی چین دریافت کردند اما به محض پرواز هواپیمای مسئولان روس از این شهر، وعده چینی‌ها هم به هوا رفت و عملا اجرایی نشد.
چرا چین خط بطلانی بر سناریوهای جنگ‌طلبانه هر دو طرف کشید؟ چرا دستگاه دیپلماسی چین بر کاهش منازعات و برقراری صلح و ثبات جهانی تاکید می‌کند؟
به‌رغم تلاش روسیه از طریق انجام گاه و بیگاه رزمایش‌های نظامی جهت نشان‌دادن همگرایی پکن با مسکو، چین برای چنین رویکرد خود دلایل و علل عینی و منفعت‌جویانه‌ای دارد.
تبادل تجاری چین با آمریکا و کشورهای غربی بیش از 26 درصد از تجارت خارجی این کشور را تشکیل می‌دهد در حالی که حجم تبادل تجاری چین با روسیه تنها 2 درصد است. بدون شک پکن حاضر به از دست دادن چنین حجمی از تبادل اقتصادی با غرب نیست بلکه همواره خواستار توسعه روابط تجاری با غرب از طریق کاهش تعرفه‌های گمرکی بوده است.
رهبران چینی آگاه هستند که نزدیکی بیش از حد به روسیه، ممکن است به اعمال تحریم‌هایی علیه پکن منجر شود به همین دلیل رفتاری کاملا محتاطانه در رابطه با جنگ اوکراین یا مشکل تایوان اتخاذ می‌کنند.
اولویت اول چین در مرحله کنونی، حضور در بازارهای آمریکا و اروپا و استفاده از تکنولوژی پیشرفته غربی است و رویکرد سیاست خارجی پکن باید بر این اساس فهمیده و تحلیل شود.
تنها تولید ناخالص داخلی ایالت «گوانگدونگ» در چین برابر 1.8 تریلیون دلار بوده که از کل تولید ناخالص روسیه بالغ بر 1.2 تریلیون دلار بیشتر است. به همین دلیل چین درصدد استفاده و بهره‌برداری از نظم کنونی جهانی با هدف توسعه اقتصادی خود بوده و به‌دنبال جنگ و منازعه و اشغال سرزمینی نخواهد رفت.
از چنین چشم‌اندازی، جهان در سال‌های پیش رو شاهد جنگ‌های گسترده و فراگیر نخواهد بود مگر این که چین خلاف آن را بخواهد و رویکرد جدیدی در سیاست بین‌الملل اتخاذ کند.
ترجمه: العربیه فارسی
منبع: الشرق الاوسط
