آیا الكاظمی چرخه تغییر را به حرکت در میآورد؟
شورای عالی قضایی عراق، در یک گام شجاعانه و منحصر به فرد، دستور بازداشت قاسم مصلح، از فرماندهان عملیات تروریستی «حشدالشعبی» که فرمانده عملیات این شبهنظامیان در استان الانبار بود را صادر کرد.
به دلیل اهمیت موضوع، سران چهارقوه در عراق، رئیسجمهوری، نخستوزیری، ریاستپارلمان و ریاستقوهقضائیه، جلسهای برپاکردند تا درباره قاسم مصلح و بازجویی از او گفتگو کنند.
سران چهارقوه، پس از تهدیدهای گروههای حشد الشعبی بیانیهای صادرکردند و گفتند: «باید از اقدام دولت برای کنترل سلاحها حمایت شود تا از فتنه جلوگیری شود و مواضع یکپارچه، جدی و قاطع، برای رفع بحران اتخاذشود.»
در بازجویی از قاسم مصلح تروریست نهادهای امنیتی مختلف مانند عملیات مشترک، امنیت ملی، سازمان اطلاعات و همچنین نماینده ای از حشدالشعبی مشارکت دارند. اما تصورکنید که با این وجود، رهبران حشد باز هم خشمگین و ناراضیاند.
قاسم مصلح فقط یک متخلف از قانون راهنمایی ورانندگی نیست، بلکه فردی است که دستش به خون آلوده است و رسما از وابستگان سپاه پاسداران ایران به شمار میرود. او بهویژه در کربلا، متهم به قتل فعالان عراقی- مانند ایهاب الوزنی و فاهم الطائی- با گلوله و در روبروی خانههایشان است. مادر الوزنی از تهدیدات مستقیم قاسم مصلح علیه پسرش خبر داد. او گفت که قاسم مصلح به فرزندش گفته بود: «حتی اگر یک روز از عمرم باقیبماند تو را میکشم». اسنادی هم از چگونگی ترور الوزنی و الطائی منتشر شده است.
قاسم با اجرای خواستههای سپاهپاسداران ایران و هدف قراردادن پایگاههای آمریکایی هم، منافع عراق را به خطر انداخت. او و امثالش در ویرانی عراق دستدارند. بهعنوانمثال، دو سال پیش، زمانی که اعتراضات مردمی عراق آغاز شد، بیش از 70 نفر ترور یا مور سوءقصد قرار گرفتند. در ضمن دهها نفر دیگر برای مدتها ربوده شدند.
پیشتر، نهادهاى حکومتی در عراق، برخى از رهبران و فعالان « حشد ولايتمدار» را توقیفکردند. این نامگذاری محلی هدف از آن تفکیک بین گروههای وابسته به سپاه پاسداران ایران از سایر شبهنظامیان حشد الشعبی است. اما مقامات دولتی ایستادگی نکردند و به سرعت آنها را آزاد کردند.
آیا این بار هم، این کار را انجام خواهند داد و در برابر تهدیدات رهبران حشد الشعبی امثال قیس الخزعلی و شبل الزیدی تسلیم میشوند و همکار و شریک دستشان قاسم مصلح را آزاد میکنند؟
آزمونی دشوار است زمانی اندک پیش رو است. عراق دردمند تلاش میکند از فضای فساد گستردهای که حشدالشعبی در آن سهم وافری دارند رها شود. آیا دولت عراق به نمایندگی از نهادهای سیاسی، اجرایی، قضایی، امنیتی و قانونگذاری خود در پیروزی دولت علیه شبه نظامیان موفق خواهد شد؟
یکی از مشکلات دشوار، مشروعیت بخشیدن به حشدالشعبی در بدنه دولت از طریق رایگیری قبلی پارلمان است که آنها دست بالا را در آن داشتند و هنوز هم دارند. اما شاید در درون همین معضل دریچه امیدی نهفته باشد، چرا که از لحاظ تئوری، حشدالشعبی زیر نظر فرمانده کل نیروهای مسلح است و این به مصطفی الکاظمی مشروعیت سیطره بر این گروها را به او میدهد. اما شرط تحقق این مساله اصلاح ساختار دولت عراق است.
الکاظمی با توجه به نزدیکی مشخص شدن تاریخ انتخابات ممکن است موفق شود یا شکست بخورد. اما از همه مهمتر مسیری است که چرخههای دولت عراق آن را میپیماید. چرخههای که شاید مسیر تاریخ را تغییر دهد همانطوری که چرخههای سومریان از گذشتههای دور، شکل جهان را تغییر دادند.