نقش دین در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

ایالات‌متحده آمریکا به عنوان مذهبی‌ترین کشور در میان کشورهای پیشرفته غربی به‌شمار می‌رود. طبق تحقیق موسسه نظرسنجی گالوپ در سال 2016، بیش از 80 درصد از آمریکایی‌ها خود را «مذهبی» معرفی می‌کنند. اگر چه سپهر سیاسی در آمریکا مبتنی بر جدایی کامل میان دین و سیاست است اما افراد مذهبی تاثیر زیادی در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور بازی می کنند. همچنین طبق نظرسنجی مرکز تحقیقات پیو که در سال 2019 انجام پذیرفت، 88 درصد از اعضای کنگره خود را مسیحی معرفی می‌نمایند. طبق این نظرسنجی تقریبا نیمی از رای‌دهندگان آمریکایی معتقدند که رئیس‌جمهور منتخب باید «اعتقادات مذهبی راسخ» داشته باشد. افزون بر آن یک سوم شهروندان آمریکا بر این باورند که سیاست‌های دولت باید به ارزش‌های دینی احترام بگذارد و مغایرتی با آن ارزش‌ها نداشته باشد. بنا به آن چه رفت، این پرسش مطرح می‌شود که عامل مذهبی تا چه اندازه‌ای می‌تواند در تعیین نتیجه انتخابات پیش‌روی ریاست‌جمهوری آمریکا تاثیرگذار باشد؟

ابعاد به کارگیری مذهب در مبارزات انتخاباتی

1- ترامپ و جهت‌گیری‌های انجیلی: پرزیدنت ترامپ به عنوان شخصی مذهبی شناخته نمی‌شود. او شخصیتی با ارزش‌های مسیحی محافظه‌کارانه از خود نشان نداده است؛ وی مردی مطلقه است و نام او با برخی رسوائی‌های جنسی مرتبط بوده است. با این وجود، دونالد ترامپ در میان مسیحیان انجیلی (که به مفهوم «تولد دوباره» باور دارند) از محبوبیت فراوانی برخوردار است. بسیاری از تصمیمات پرزیدنت ترامپ با خواسته‌های این مسیحیان به‌ویژه حمایت مطلق از اسرائیل به عنوان سرزمین قوم یهود همراه بوده است چرا که بازسازی «اورشلیم» با توجه به عقاید آنها برای بازگشت «مسیح» ضروری می‌باشد.

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد مسیحیان انجیلی به دلیل احتمال تحقق پیشگویی‌ها توسط دونالد ترامپ به وی توجه دارند و بر اساس رفتارهای شخصی او را ارزیابی نمی‌کنند. به همین دلیل است که طبق نظرسنجی موسسه تحیقات دین در آمریکا، حدود 77 درصد از مسیحیان انجیلی طرفدار حزب جمهوری خواه از عملکرد پرزیدنت ترامپ رضایت کامل دارند.

اما دونالد ترامپ به‌رغم این که خود را مسیحی انجیلی نمی‌داند، با این وجود ارتباط تنگاتنگی با مشهورترین شخصیت‌های این طایفه مسیحی برقرار کرده است. به عنوان مثال مشاور معنوی و دینی وی خانم پائولا وایت و روانشناس معروف آقای جیمز داپسون به عنوان مربی و پدر معنوی او، از افراد بانفوذ مسیحی انجیلی هستند. همچنین فرانکلین گراهام، فرزند بیلی گراهام مشاور معنوی بسیاری از روسای جمهور سابق آمریکا، از مسیحیان انجیلی و از دوستان نزدیک پرزیدنت ترامپ می‌باشد.

هنگامی که دونالد ترامپ تنها چند روز پس از حادثه کشته‌شدن جورج فلوید در 25 می 2020 انجیل را در کلیسای سنت جان در واشینگتن در دست گرفت، این رفتار وی از منظر التزام به اعتقادات مذهبی نبود بلکه هدفش جذب پایگاه مردمی مسیحیان انجیلی در انتخابات پیش رو بود. در مقابل، مسیحیان انجیلی با دعوت از پرزیدنت ترامپ در کلیسا و حضور در حلقه نزدیکان وی تلاش دارند نظر وی نسبت به برخی سیاست‌ها از جمله مخالفت قانونی با سقط جنین، مخالفت با ازدواج همجنسگرایان و درج تعلیمات دینی در برنامه‌های درسی را جلب کنند.

2- سرگردانی بایدن میان تعهدات کاتولیکی و سوگیری‌های لیبرال – سکولار: جو بایدن، نامزد حزب دموکرات برای انتخابات 2020، تنها سیاستمدار کاتولیک آمریکایی است که سمت معاون ریاست‌جمهوری را در دوران ریاست باراک اوباما عهده دار شد. وی همچنین چهارمین نامزد کاتولیک در تاریخ انتخابات آمریکا است که همگی آنها عضو حزب دموکرات بوده اند؛ نفر اول آل سمیت فرماندار نیویورک بود که در سال 1928 نامزد شد، نفر دوم جان اف کندی بود که در سال 1960 نامزد و سپس رئیس جمهور شد اما در سال 1963 ترور گردید و نفر سوم جان کری وزیر خارجه اسبق آمریکا بود که در سال 2004 نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شده بود.

بایدن که خانم کامیلا هریس (کاتولیک و همسر یک آمریکایی یهودی) را به عنوان معاون خود انتخاب کرده است، می‌کوشد حمایت جامعه کاتولیک مذهب در انتخابات پیش‌رو را به نفع خویش جلب نماید. اگر چه بایدن گرایش‌های مذهبی را از فعالیت‌های سیاسی خویش جدا می‌داند و به عنوان مثال موافق قانون سقط جنین و ازدواج همجنسگرایان است، با این وجود کمپین انتخاباتی وی به وجود شکاف‌های مذهبی و استفاده از برخی شعارهای دینی بی توجه نبوده است. این رویکرد که در فعالیت‌های انتخاباتی حزب دموکرات بی‌سابقه بوده نشانگر افزایش فزاینده نقش دین در رفتارهای انتخاباتی این حزب می‌باشد. اصرار کمپین انتخاباتی بایدن در به تصویر کشیدن وی به عنوان مردی مومن و باتقوا که سرسختانه با مرگ همسر و دو فرزندش روبرو شد نماینگر توجه جدید به دین در مبارزات انتخاباتی حزب دموکرات است.

بایدن همچنین با بیش از یک پاپ دیدار داشته که آخرین آنها پاپ فرانسیس بوده است. وی نیز دائما درباره راهبه‌هایی که زندگی او را تحت تاثیر قرار داده‌اند سخن می‌گوید. گفته می‌شود بایدن در طی جلسات مهم یا لحظات تاریخی و دشوار در زمان نیابت ریاست‌جمهوری در دوران اوباما تسبیح می‌گرفته است.

از سویی دیگر، بایدن در 20 ژوئیه 2020 متعهد شد در صورت انتخابش به عنوان رئیس‌جمهور به نیازها و نگرانی های جامعه مسلمان آمریکا رسیدگی خواهد کرد. او وعده داد از مسلمانان در دولت خود بهره خواهد برد و با کنگره همکاری خواهد کرد تا قوانین مسکوت گذاشته شده در رابطه با مبارزه با نفرت‌پراکنی‌های دینی هر چه سریعتر تصویت شوند.

دامنه تاثیر دین در انتخابات 2020 آمریکا

بی‌‌تردید عامل دین در انتخابات پیش‌روی ریاست‌جمهوری آمریکا نقش عمده‌ای بازی خواهد کرد اما با نظر به ملاحظات زیر لزوما عامل تعیین کننده نخواهد بود:

1- کاهش اهمیت مذهب در انتخاب نامزدها: دکتر فرانک نیوپورت متخصص نظرسنجی‌ها در بنیاد گالوپ توضیح می‌دهد که عامل مذهبی در گذشته تاثیرگذار بود اما اکنون از اهمیت چندانی برخوردار نیست به طوری که امروزه ترس و محافظه‌کاری از حضور نامزدهای غیر پرتستان تقریبا کاملا از بین رفته است. به عنوان مثال جان کری به دلیل کاتولیک بودن یا میت رامنی نامزد جمهوری‌‌خواهان در انتخابات 2008 به دلیل وابستگی مذهبی‌اش به طایفه مورمون – که یک طایفه کوچک مسیحی است – با مشکلی مواجه نشدند. همچنین یهودی بودن جو لیبرمن که در انتخابات سال 2000 به عنوان معاون ریاست‌جمهوری آل گور معرفی شد واکنش خاصی را ایجاد نکرد.

بسیاری از ناظران بر این باور هستند که جامعه آمریکا در رابطه با کثرت مذهبی تحمل پذیرتر شده است. نظرسنجی‌های موسسه گالوپ که به طور منظم از سال 1937 درباره ی رواداری مذهبی صورت می‌گرفته تایید می‌‌کنند آن چه در جامعه آمریکا اتفاق افتاده است نشان دهنده یک تغییر ثابت در سوگیری افکار عمومی شهروندان آمریکایی در مورد تحمل پذیری دینی و مذهبی می‌باشد و ارتباطی با نوسانات گاه به گاه انتخاباتی ندارد. در سال 1937 حدود 30 درصد آمریکایی‌ها ابراز داشتند که به نامزد کاتولیک رای نمی‌دهند. این نسبت سپس در سال 1959 به 25 درصد کاهش یافت. پس از انتخاب جان اف کندی به ریاست‌‌جمهوری ایالات متحده در سال 1960 این نسبت به 13 درصد سقوط کرد و در سال 1967 به کمتر از 10 درصد رسید. هم اکنون چنین حساسیتی به یک نامزد کاتولیک تنها 4 درصد پیش بینی می‌شود.

2- گسترش ارزش‌های سکولار در جامعه آمریکا: پدیده‌های اجتماعی و فرهنگی زیادی نشان می‌دهند سکولاریسم به طور پیوسته در جامعه آمریکا در حال گسترش می‌باشد. پس از نزدیک به 240 سال از تولد دولت آمریکا بر اساس ارزش‌ها و عقایدی که پرتستان‌های سفید پوست بنیان نهادند، تغییراتی از جمله پذیرش حقوق همجنسگرایان، حق سقط جنین برای زنان، برابری کامل همه آمریکاییان بدون در نظر گرفتن رنگ پوست و مذهب و جنسیت، نشان دهنده تغییرات عمیق جامعه آمریکا بسوی سکولاریسم است. همچنین تعداد کسانی که به هیچ دین و مذهبی تعلق ندارند اکنون از 22.8 درصد کل جمعیت آمریکا (340 میلیون نفر) فراتر رفته است. افزون بر آن در طی نیم قرن گذشته حدود 60 میلیون نفر به آمریکا مهاجرت کردند که عمدتا از آمریکای لاتین و آسیا بوده اند. چنین امری باعث شده رای‌دهندگان آمریکایی از آن چه تصور می شود بسیار متفاوت‌تر و متنوع‌تر باشند.

3- اهمیت روزافزون عامل نژادی و قومی در تعیین اولویت‌های رای‌دهندگان سیاه پوست و لاتین: اگر چه پذیرش نامزدی یک شخصیت کاتولیک مذهب امتیاز مهمی برای جو بایدن محسوب می شود، اما وابستگی وی به این مذهب که 23 درصد از رای دهندگان را تشکیل می‌دهند به دلایل زیر به معنای جذب آرای همگی آنها نیست:

- کاتولیک‌ها یک بلوک انتخاباتی واحد و منسجم را تشکیل نمی‌دهند. آرایش قومی کاتولیک‌ها مشخص خواهد کرد که آرای آنها به چه کسی تعلق می‌گیرد. طبق آمارها، تقریبا یک سوم کاتولیک‌ها اسپانیایی تبار هستند و به بایدن رای می‌دهند اما 56 درصد کاتولیک‌های سفید پوست غیر اسپانیایی تبار از جمهوری‌خواهان حمایت می‌کنند و به ترامپ رای خواهند داد.

- میزان تعهد و التزام مذهبی نیز عامل مهمی است که چنین امری به دو دلیل به سود بایدن نخواهد بود: اول آن که کاتولیک‌ها وی را به اندازه ی کافی کاتولیکِ متعهد نمی‌دانند، دوم این که کاتولیک‌ها حمایت وی از سقط جنین و ازدواج همجنسگراها را به شدت محکوم می‌کنند.

از سویی دیگر برخی پروتستان‌های آمریکایی، همتایان کاتولیک خود را مسیحی بشمار نمی‌آورند. آنها همچنین آفریقایی‌تبارهای پروتستان را به عنوان برادر دینی نمی‌‌پذیرند. افزون بر آن و برغم این که «کلیسای سیاه پوستان» به عنوان یک کلیسای پروتستان طبقه بندی می‌شود، اما پس از قتل جورج فلوید و اعتراضات ضد نژاد‌پرستی در آمریکا و به دلیل برخی سیاست‌های راستگرایانه ترامپ هواداران این کلیسا به احتمال زیاد بر اساس نژادی رای خواهند داد.

در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 2016، دونالد ترامپ 81 درصد آرا سفید پوستان انجیلی را بدست آورد و اکثر کاتولیک‌ها نیز به وی رای دادند. اما وی آرا کمتری از جامعه ی انجیلی‌های لاتین و آفریقایی تبار کسب کرد.

4- سرگردانی یهودیان میان سیاست‌های راستگرایانه ی داخلی ترامپ و حمایت‌های خارجی بی دریغ از اسرائیل: لابی یهودی در ایالات متحده به دلیل قدرت مالی و رسانه‌ای زیاد نقش برجسته‌ای در شانس پیروزی نامزدهای ریاست‌جمهوری آمریکا بازی می‌کند. از دوران ریاست جمهوری وودرو ویلسون (1921 – 1913) اغلب یهودیان تمایل به حمایت و رای دادن به حزب دموکرات داشته و این روند انتخاباتی را تا به امروز حفظ کردند. باید اشاره کرد باراک اوباما آخرین رئیس‌جمهور دموکراتی بود که با حمایت و پشتیبانی یهودیان به کاخ سفید راه یافت. همچنین در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016، برنی ساندرز اولین نامزد یهودی تباری بود که به مراحل نهایی انتخابات ریاست جمهورب آمریکا راه پیدا کرد.

با این حال پیش‌بینی می‌شود در انتخابات 3 نوامبر 2020 رای یهودیان میان ارزش‌های دموکرات منشانه آنها و حمایت تاریخی شان از حزب دموکرات و سیاست حمایت جویانه بین‌المللی ترامپ از اسرائیل تقسیم خواهد شد.

بنابراین هر چند سپهر سیاسی در آمریکا بر اساس جدایی کامل دین از سیاست می‌باشد اما دینداران می‌توانند تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری بگذارند. رفتار انتخاباتی هر دو نامزد جمهوری خواه و دموکرات بویژه در رابطه با حساسیت گروه‌های مذهبی نیز نشانگر اهمیت روزافزون چنین عاملی است. با این وجود و به دلیل تغییرات ساختاری در جهت گیری‌های اجتماعی و فرهنگی اغلب شهروندان آمریکایی به سوی سکولاریسم، دین در حوزه سیاست بویژه در انتخابات عامل تعیین کننده بشمار نمی‌رود و جامعه آمریکا بسیار متنوع‌تر از آن شده است که تفاوت‌های دینی باعث فعال کردن شکاف‌های سیاسی در آن جامعه بشوند.