علیرغم اینکه سخنگو (در کنفرانس ابتکار عمل آینده سرمایه گذاری)، شخص ولی‌عهد سعودی است و علیرغم اینکه سخنانش درباره پادشاهی عربی سعودی و جامعه این کشور است، موضوع سخنانش درباره مقابله با افراط‌گرایی و بازگشت به اسلام میانه‌رو، باید پروژه جمعی کشورهای منطقه و جامعه جهانی شود.
شاهزاده محمد بن سلمان اکنون درباره ساخت آینده به عنوان بهترین وسیله برای خروج از گذشته‌‌ای که ما را در محاصره گرفته، خبر می‌دهد. به باور او توسعه نیازمند تحول است و آنچه برای درمان لازم است، در ابتدا اعتراف به وجود مشکل و شجاعت رویارویی با آن است. گمان می‌کنم دیروز شاهزاده محمد چنین بود. او در سخنانش خطاب به جهان روشن، بی‌پرده و شجاع بود. او درباره بازگشت جامعه سعودی به آنگونه که پیشینیان بودند، سخن گفت؛ مدارا با پیرامونیان و دینداری بدون افراط.
بلی، در حال حاضر مشکلی وجود دارد که مربوط به میراث گذشته نه چندان دور است. او بدون تعارف و ابهام درباره این مشکل با حاضران از این سخن گفت که تندروها اندیشه‌های خود را پس از سال 1979 و پس از انقلاب آیت‌الله خمینی بر جامعه تحمیل کردند؛ انقلابی که افراط‌گری و تندروی را باب کرد و تندروی‌های بیشتری به بار آورد. شاهزاده دیروز وعده داد که زمان مبارزه با اندیشه‌های تندرو و از بین بردن آنها فرا رسیده است.
پژواک سخنان او نه تنها در سالن برگزاری نشست، بلکه در پادشاهی سعودی طنین‌انداز شد. رویداد مناسبی برای این کار انتخاب شد و زمانی که ولی‌عهد یکی از پروژه‌های آینده سعودی را برای سرمایه‌گذاران و جهانیان معرفی می‌کرد و برنامه‌هایش را برای پیشرفت نسل جوان شرح می‌داد، این موضوع مطرح شد. با این گفتمان شجاع، کشور سعودی جریان جدیدی را در منطقه و جهان اسلام رهبری می‌کند؛ جریانی که می‌توان برای خروج از دوران افراط‌گرایی که جهان را تهدید می‌کند، به آن امید بست.
ولی‌عهد سعودی نشان داده که به وعده‌هایش درباره برنامه‌هایی که انجام آنها دشوار است، عمل می‌کند. او وعده‌های بسیار و برنامه‌های گشایش و آزاداندیشی مختلفی مطرح کرد و به شهروندان سعودی و جهان نشان داده که به حرفش عمل می‌کند و کشورش برنامه پاکسازی از اندیشه‌های افراطی و افراطگرایان را در پیش گرفته و قوانین موجود را تصحیح و قوانین جدیدی وضع کرده است. اختلافی که با قطر پیش آمد نیز جزئی از سیاست این کشور است. سعودی موضع صریحی را در پیش گرفت و اعلام کرد در صورتی که قطر به روند تامین مالی گروه‌های تندرو ادامه داده، آنها را تحت حمایت رسانه‌ای خود گرفته و در خاک خود پناه دهد، پادشاهی سعودی رابطه خود با قطر را قطع خواهد کرد.
در گفتمان ضدافراطی که سعودی در پیش گرفته، جایی برای مدارا با (افراطگرایان) نیست و در رابطه با افراد و موسساتی رسمی که اسلامی رادیکالی را در جامعه و در فضای سیاسی منتشر می‌کنند، سهل‌انگاری نمی‌کند. دولت سعودی ده‌ها برنامه رواج آزاداندیشی به اجرا گذاشته که همه ما را شگفت‌زده کرده است، برنامه‌هایی که گمان می‌کردیم در پیش گرفتن آنها تصمیمات دشواری باشد و در شرایط سیاسی فعلی ناممکن.
اهمیت آنچه ولی‌عهد سعودی از آن سخن گفت در سطح اهمیت کشور پادشاهی عربی سعودی به عنوان رهبر بیش از یک میلیارد مسلمان در سرتاسر جهان است. به نظر من شاهزاده محمد بن سلمان که مشروعیت، دید باز و شجاعت کافی را دارد، می‌تواند قطار تغییرات را رهبری کرده و جوامع اسلامی در سرتاسر جهان را از تخریب‌هایی فکری که پس از سال 1979 بر آنها وارد شده، نجات دهد. سعودی مرجع معنوی مسلمانان است.
هدف تنها رهایی مردم از افراط و افراطگرایان نیست، بلکه ساخت آینده‌ای روشن برای دختران و پسران آنهاست. روح تغییر مثبت راه را برای این کار آماده می‌کند. مانند اعلان دیروز درباره ساخت منطقه عظیمی در شمال غرب کشور که قاره‌ها را به هم پیوند خواهد داد و صنایع نوین و تجارت جهانی و صنعت جهانگردی را بر مبنای سامانه‌های فناوری‌های بسیار جدید ممکن خواهد کرد.
در نشست ریاض سخنی که می‌شنویم درباره زندگی است و نه درباره مرگ، درباره آینده است و نه درباره گذشته، از این روست که امیدواریم پادشاهی عربی سعودی دروازه تغییر برای همگان باشد.
منبع: الشرق الأوسط
مترجم: ضیاء ناصر
