نگاهی به کارنامه خالق انیمه

لیجی ماتسوموتو، انیماتور افسانه‌ای ژاپنی که به عنوان خالق مفهوم «انیمه» شناخته می‌شود، اوایل فوریه در سن 85 سالگی درگذشت. فعالیت هنری او برد زیادی داشته و بر آثار هنرمندان بزرگ سراسر جهان تاثیر گذاشته است. در اینجا نگاهی به کارنامه او می‌اندازیم.

ماتسوموتو به خاطر بیش از 150 حماسه‌های علمی-تخیلی که در قالب مانگا و انیمه خلق کرده، از جمله «گالاکسی اکسپرس 999»، «ملکه امرالداس»، «رزمناو فضایی یاماتو»، و «کاپیتان هارلاک دزد دریایی فضایی» مشهور است.

آثار او معمولا تراژدی جنگ را به تصویر می‌کشد. ماتسوموتو هفت‌ساله بود که جنگ جهانی دوم به پایان رسید. به گفته خودش، پدرش که در زمان جنگ خلبان نخبه نیروی هوایی ژاپن بود، به او آموخت که باید به هر ترتیب ممکن از جنگ اجتناب کرد، چرا که جنگ «آینده را نابود می‌کند».

مشهورترین اثر ماتسوموتو سریال رزمناو فضایی یاماتو است، که در سال 1975 در 26 قسمت پخش شد. داستان سریال حول یک رزمناو فضایی به نام یاماتو، که اسم خود را از رزمناو دوران جنگ جهانی دوم ژاپن به همین نام گرفته است، می‌گردد.

این رزمناو در جریان یک جنگ کهکشانی به فضا می‌رود تا دستگاهی را پیدا کند که می‌تواند تاثیرات بمباران اتمی زمین توسط بیگانگان، که سیاره را به ویرانه‌ای تبدیل کرده است، را معکوس کند. خدمه بین‌المللی رزمناو در طول سفر خود با حوادث شگرفی روبرو می‌شوند.

گفته می‌شود تا پیش از پخش سریال یاماتو، واژه «انیمه» در لغتنامه هنری ژاپن وجود نداشت، و کارتون تحت عنوان «مانگای تلویزیونی» شناخته می‌شد. اما موفقیت یاماتو، که یک مجموعه اوریجینال تلویزیونی با مفاهیم فلسفی جدی فراتر از مانگاهای آن زمان بود، انیمه را وارد ادبیات ژاپن کرد.

زک دیویسون، نویسنده آمریکایی که بسیاری از آثار ماتسوموتو را به انگلیسی ترجمه کرده است، می‌گوید: «عظمت احساسی چشمگیری در آثار وی وجود دارد که هیچ کجای دیگری دیده نمی‌شود. این عظمت در جلوه‌های بصری تاثیرگذاری نمود پیدا می‌کند که هم اسطوره‌ای و هم آینده‌نگرانه است.»