ژان پل بلموندو چهره «عصیانگر» موج نوی فرانسه درگذشت
گدار «ازنفسافتاده» را با دوربین روی دست فیلم میگرفت و به بازیگران میگفت بداههپردازی کنند
ژان پل بلموندو، ستاره «موج نو»ی سینمای فرانسه در دهههای 1960 و 1970 میلادی، که به عنوان «جوان عصیانگر» به خصوص در فیلم «ازنفسافتاده» ژان لوک گدار خوش درخشید، دوشنبه 6 سپتامبر در 88 سالگی در پاریس درگذشت.
بلموندو شهرت خود را با بازی در نقش شخصیتهای سرسخت، بیاحساس و حتی ضداجتماعی که از جامعه بورژوایی فرانسهٔ بعد از جنگ جهانی دوم بریده بودند، تثبیت کرد. وی مشهورترین نقش خود در این راستا را در «ازنفسافتاده» (1961) بازی کرد.
بلموندو 28 سال و گدار 26 سال سن داشتند هنگامی که «ازنفسافتاده» را ساختند. ایده اولیه این فیلم را فرانسوا تروفو، یکی دیگر از نمادهای «موج نو»، داد، و فیلمبرداری آن در پاریس بدون فیلمنامه انجام شد.
گدار با دوربین روی دست فیلم میگرفت و به بازیگران میگفت بداههپردازی کنند. حاصل کار فیلمی بدور از چارچوبهای متعارف دراماتیک، اما دارای صداقت احساسی و واقعگرایی دلنشین بود که آن را برای بسیاری از بینندگان به تجربهای گیرا تبدیل کرد.
بلموندو بعدها مسیر حرفهای خود را تغییر داد و از سینمای روشنفکری فاصله گرفت. اگرچه در سالهای بعد همکاریاش را به طور گهگداری با کارگردانان بزرگ «موج نو» ادامه داد، اما بیشتر انرژیاش را روی تولید فیلمهای عامهپسند گذاشت. برخی از منتقدان که آثار بلموندو در سینمای «موج نو» را تحسین کرده بودند، حالا او را متهم به «خودفروشی» میکردند. با این وجود، او همیشه میگفت که این گونه سینما را دوست دارد.
در این دوران، بلموندو با فیلمهای ماجراجویانه و هیجانانگیز با مایههای کمیک شناخته میشود. او بدلکاریهای پیچیدهٔ این فیلمها را هم خودش انجام میداد، و به آنها افتخار میکرد. در فیلمهای این دورهاش، بلموندو از ساختمانهای بلند آویزان میشد، از قطارهای در حال حرکت میپرید، و ماشینها را به دره میانداخت. مهمترین فیلم او در این دوره شاید «مردی از ریو» (1964)، تریلری جاسوسی با کنایه به ژانر «جیمز باند» باشد، که با استقبال گسترده تماشاگران روبرو شد، و بلموندو خود میگفت که فیلم مورد علاقهاش است.
بلموندو در سال 1989، هنگامی که 56 سالش بود و فعالیتهای سینماییاش را کمتر کرده بود، برای بازی در فیلم «برنامه سفر بچه نُنُر» به کارگردانی کلود لُلُوش ، که در آن نقش سرمایهداری میانسال را بازی میکند که مرگ خود را جعل میکند تا با قایقش به سفر دور دنیا برود، «جایزه سزار» بهترین بازیگر مرد، که معادل فرانسوی جایزه «اسکار» آمریکایی است، را از آن خود کرد.