روسیه با کنترل ميادین نفت و بنادر سوریه، حضور ایران را کم‌رنگ می‌کند

پس از اینکه روسیه هفته گذشته باند‌های پایگاه هوایی «حميميم» محل استقرار نیروهایش در سوریه را توسعه داد، اکنون در تلاش است تا کنترل کامل خود را بر بندر طرطوس در سواحل سوریه تحکیم کند.
به گزارش منابع سوری، مسکو قصد دارد یک اسکله شناور برای تقویت امکانات نیروی دریایی خود و تعمیر کشتی‌ها در این بندر بسازد.

خبرگزاری روسی «تاس» روز چهارشنبه 22 اردیبهشت، به نقل از منابع نظامی روسیه، گزارش داد، این اسکله شناور، قرار است، سال آینده تکمیل شود.

به گفته مقامات نظامی غربی، در صورت اتمام نوسازی پایگاه طرطوس، نیروی دریایی روسیه دیگر مجبور نخواهد بود کشتی‌های جنگی خود را برای سرویس، نگهداری و تعمیر به بندرهای خود در دریای سیاه اعزام کند.
گفتنی است نیروی دریایی روسیه در سال 2017 دو پایگاه در طرطوس را از دولت سوریه اجاره کرد و آنها را به عنوان مراکز پشتیبانی نیروهایش به کار گرفت.
طبق توافقنامه‌ای که در سال 2017 میان دمشق و مسکو امضاء شد نیروهای روسیه برای مدت 49 سال اجازه دارند به صورت رایگان از تاسیسات و بنادر دریایی سوریه استفاده کنند. مخالفان سوری دادن چنین امتیازی را به معنای بخشیدن حاکمیت کشور به رو‌س‌ها تلقی کردند.
این توافقنامه همچنین به روسیه اجازه می‌دهد دهها کشتی جنگی از جمله کشتی‌هایی که با انرژی هسته‌ای عمل می‌کنند را در بندر طرطوس نگه دارد.
علی حمود ، وزیر حمل و نقل سوریه، در آوریل 2019 به خبرگزاری «سانا» گفت، اگر روسیه در بندر طرطوس سرمایه گذاری کند و سالانه 84 میلیون دلار نفع برای خزانه دولت سوریه خواهد داشت.

پاداش حمایت اسد

مخالفان سوری با محکوم کردن توافقنامه «اجاره» بندر طرطوس به روسیه، می‌گویند این پاداشی است که رژیم اسد در ازای حمایت نظامی و سیاسی مسکو و جلوگیری از سقوط حتمی‌اش در تابستان سال 2015، به روسیه داده است.
هشام مروه عضو ائتلاف مخالفان سوری، در مصاحبه با «ایندیپندنت عربی» گفت :«اعطای بندر طرطوس به طرف روسی نوعی «پرداخت» قبض به روسیه به دلیل مشارکت در جنگ علیه مخالفان و جلوگیری از سقوط اسد است».
این در حالی که مقامات رژیم سوریه می‌گویند، توافقنامه «سرمایه گذاری» بندر طرطوس مانند هر قرارداد سرمایه گذاری دیگری است که معمولا بین کشورها انجام می‌شود».

اخراج ایران از میادین نفت و گاز در سوریه

اما روسیه نه تنها آسمان و دریای سوریه را تقریبا به طور کامل در اختیار دارد بکه در ماه مارس گذشته نیروهایش اقدام به بیرون کردن شبه‌نظامیان وابسته به رژیم ایران از میادین نفت و گاز کردند.
منابع مخالفان سوری به «العربیه» گفتند، اخراج نیروهای وابسته به ایران از میادین نفت و گاز در راستای سیاست مسکو برای مهار ایران و کاهش نقش نظامی و اقتصادی این کشور در سوریه انجام می‌گیرد.

در ماه مارس گذشته، نیروهای روسی، شبه‌نظامیان ایرانی را از دو میدان نفت و گاز حومه الرقه، شمال شرقی سوریه اخراج کردند.

به گزارش «الشرق الاوسط» «لشکرپنجم» روسیه 13 مارس، پس از چند ساعت عملیات آرام، شبه‌نظامیان «فاطمیون» وابسته به سپاه پاسداران ایران را از مناطق میادین نفت و گاز «الثوره» جنوب غرب شهر الرقه اخراج کردند و تمام این مناطق را تحت کنترل کامل خود درآوردند.

یک روز قبل از آن نیز در عملیاتی مشابه، ارتش روسیه میدان گازی «توینان» در منطقه الطبقه، واقع در حومه شهر الرقه را به کنترل خود درآورد.

گفتنی ‌است که میدان نفتی «الثوره» که روزانه حدود 2000 بشکه نفت تولید می‌کند پیش از اعتراضات سوریه در سال 2011 روزانه 6 هزار بشکه تولید داشته است.
میدان نفتی «توینان» هم که پیشتر تحت کنترل نیروهای ایران و با نظارت شرکت «هسکو» بود، روزانه حدود 3 میلیون متر مکعب گاز پاک 60 تن گاز خانگی و دو هزار بشکه میعانات دیگر سوخت تولید می‌کرد.
مناطق شرقی صحرای سوریه به ویژه در استان‌های دیرالزور و حسکه در مرزهای عراق و ترکیه، از مهمترین میدان‌های نفت و گاز سوریه محسوب می‌شوند. اغلب آنها از جمله میدان «رمیلان» در الحسکه و میدان های «العمر» و «التنک» در حومه استان دیرالزور تحت کنترل نیروهای سوریه دموکراتیک است.

گفتنی است که برخی از فرماندهان سپاه بارها از نقش روسیه در به حاشیه راندن حضور ایران در سوریه انتقاد کرده بودند. مخالفان هم می‌گویند روسیه از ایران و نیروهای سپاه و گروههای شبه‌نظامی وابسته به آن به عنوان پیاده نظام استفاده کرد و درنهایت تمام قراردادهای بزرگ اقتصادی و نظامی در سوریه را در قبضه گرفت.

پیشتر مقامات ایران وانمود می‌کردند که قاسم سلمانی پوتین را قانع کرد که در سوریه دخالت کند اما نوار صوتی درز شده ظریف برعکس آنچه تاکنون مقامات ایران گفته بودند را ثابت کرد.

ظریف درباره سفر سلیمانی به مسکو گفته که این پوتین بود که از سلیمانی دعوت کرده بود که به مسکو برود و از او خواست تا نیروی بیشتری به سوریه اعزام کند. ظریف مدعی شد هدف روسیه برهم زدن توافق برجام بود.