حدود «50 درصد» کاربران ایرانی از رسانه‌های مجازی خارجی استفاده می‌کنند

«ایسپا»، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، در یک نظرسنجی درباره استفاده شهروندان ایرانی از شبکه‌های مجازی خارجی اعلام کرد که 50.5 درصد گروه سنی 18 تا 29 سال از رسانه‌های اجتماعی خارجی استفاده می‌کنند.

در این نظرسنجی که در روزهای 17 تا 20 مرداد از 1570 نفر انجام پذیرفته، آمده است که‌ «48.8 درصد از پاسخگویان گفته‌اند فقط از رسانه‌های اجتماعی خارجی مثل تلگرام و اینستاگرام استفاده می‌کنند.»

این در حالی است که طبق نظرسنجی مذکور تنها «1.8 درصد بیان کرده‌اند از رسانه‌های اجتماعی داخلی مثل سروش استفاده می‌کنند.»

بر اساس این نظرسنجی «49.4 درصد از گروه سنی 30 تا 49 سال و 44.4 درصد افراد 50 سال و بالاتر گفته‌اند فقط از رسانه‌های اجتماعی خارجی استفاده می‌کنند.»

نتایج آخرین نظرسنجی درباره شبکه‌های اجتماعی در ایران

ایسپا همچنین‌ در نظرسنجی مذکور اظهار داشته که «22.8 درصد پاسخگویان گفته‌اند هم از رسانه‌های اجتماعی داخلی و هم خارجی استفاده می‌کنند. 27 درصد نیز در حال حاضر کاربر هیچکدام از رسانه‌های اجتماعی داخلی یا خارجی نیستند.»

طرح صیانت

نتایج این نظرسنجی در حالی اعلام می‌شود که چندی پیش مجلس ایران طرحی به نام «صیانت از فضای مجازی» برای کنترل و سانسور اپلیکشن‌های خارجی به‌ویژه «اینستاگرام» را بدون طی مراحل قانونی معمول برای اجرا ابلاغ کرد.

بر اساس ماده 9 این طرح، گروهی با عنوان «کارگروه مدیریت گذرگاه ایمن مرزی» به ریاست رئیس مرکز ملی فضای مجازی و با حضور نمایندگان ستاد کل نیروهای مسلح، سازمان اطلاعات سپاه، وزارت اطلاعات، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان پدافند غیرعامل و قوه قضائیه راه‌اندازی خواهد شد.

در بند‌های مختلف طرح «صیانت» به کنترل و تحت اختیار قرار گرفتن اطلاعات کاربران شبکه‌های اجتماعی خارجی و داخلی اشاره شده است. طبق این طرح، هر فعالیتی که به تایید هیئت سازماندهی و نظارت نرسد، عنوان غیرقانونی به خود می‌گیرد و مراجع قضایی مربوطه اختیار مسدودسازی، جریمه و حتی در نظر گرفتن مجازات قانونی برای استفاده‌کنندگان از آن را دارند.

خامنه‌ای و «نسل Z»

پیشتر بهروز محبی، نماینده مجلس ایران، با تاکید بر «رها بودن» فضای مجازی اعلام کرده بود منشا اصلی جدی گرفته شدن این طرح اشاره علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و برخی دلسوزان نظام است.

علی خامنه‌ای، در سخنرانی نوروزی خود با حمله به نحوه اداره فضای مجازی، این فضا را «ول» توصیف کرده بود. متعاقب آن حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران ایران نیز قول داد نهاد تحت فرماندهی او، پیرو اطاعت از دستورات خامنه‌ای فضای مجازی را از «ولنگاری» رها خواهد کرد.

چندی پیش نیز نشریه «صبح صادق» وابسته به سپاه با نامیدن نسل جوان و نوجوان ایران به «نسل Z»، آنها را تهدیدی علیه بقای جمهوری اسلامی نامید. این نشریه فضای مجازی را میدان فعالیت این نسل دانست و فعالان در این حوزه را وابسته به آمریکا توصیف کرده بود.

با توجه به افزایش اعتراضات سراسری و گسترده در ایران و بازتاب این اعتراضات از طریق شبکه‌های اجتماعی به خارج از کشور، تصویب «طرح صیانت» را می‌توان اقدامی جهت کنترل هر چه بیشتر رسانه‌های اجتماعی و فیلترینگ آنها به‌شمار آورد.