6 برنده نوبل خواستار تحقیق در رابطه با اعدامهای 67 شدند
150 چهره بینالمللی هم این نامه را امضا کردند
شماری از مقامات ارشد سابق سازمان ملل متحد و کارشناسان حقوق بشر از جمله مری رابینسون، رییس جمهور سابق ایرلند، روسای تحقیقات قبلی بینالمللی سازمان ملل در مورد نقض حقوق در کره شمالی و اریتره، بیست و هشت کارشناس سابق حقوق بشر سازمان ملل، دادستان ارشد دادگاههای جنایی یوگسلاوی سابق و رواندا و 6 برنده نوبل با انتشار نامهای سرگشاده خواستار تحقیقات بینالمللی در مورد اعدامهای سیاسی تابستان 67 شدند.
بر اساس گزارشهای منتشر شده، دوشنبه 13 اردیبهشت، نامهای سرگشاده به میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل ارسال شد که در آن بیش از 150 امضاکننده خواستار حمایت باشله از «بررسی و تحقیقات بینالمللی اعدامهای فراقانونی» مقامات جمهوری اسلامی شده بودند.
در این نامه ضمن اشاره به «مصونیت» مقاماتی که در این کشتارها دست داشتهاند آمده است: « ما از شورای حقوق بشر سازمان ملل درخواست میكنیم تا با ایجاد كمسیون تحقیق در مورد اعدامهای گسترده قضایی و ناپدیدشدنهای اجباری در سال 67، به مصونیت از مجازات در ایران پایان دهد.»
در ادامه این نامه آمده : «بسیاری از مقاماتی که در این کشتار دست داشتهاند، همچنان دارای سمتهایی در راس حکومت بوده و در ارگانهای اصلی دادگستری، دادستانی و حکومتی پست و مقام دارند.»
مری رابینسون، رییس جمهور سابق ایرلند، روسای تحقیقات قبلی بینالمللی سازمان ملل در مورد نقض حقوق در کره شمالی و اریتره، بیست و هشت کارشناس سابق حقوق بشر سازمان ملل، دادستان ارشد دادگاههای جنایی یوگسلاوی سابق و رواندا و شش برنده نوبل از امضا کنندگان این نامه به شمار میآیند.
گفتنی است در سوم سپتامبر 2020، هفت گزارشگر ویژه سازمان ملل خطاب به مقامات ایرانی نوشتند که اعدامهای 67 «میتواند به مثابه جنایت علیه بشریت باشد» و خواستار تحقیق «کامل»، «مستقل» و «صدور گواهیهای دقیق مرگ» برای اعدام شدهها شدند. آنها در ادامه این نامه اظهار داشتند اگر ایران همچنان به تعهدات خود پایبند نماند، تحقیقات بینالمللی انجام خواهد گرفت.
هرچند اطلاعات دقیقی از تعداد اعدام شدههای سال 67 وجود ندارد اما سازمان عفو بینالملل نام 4 هزار و 448 زندانی اعدام شده در آن سال را ثبت کرده است.
بیشتر این اعدامشدگان در گورهای دستهجمعی در «گورستان خاوران» به خاک سپرده شدند. چندی پیش اخبار «حفر قبرهای جدید و دفن اجساد بهاییها» خبرساز شده بود. مقامات جمهوری اسلامی از خانوادههای «بهایی»، که گورستان آنها در مجاورت گورستان خاوران (محل دفن اعدامیهای 67 قرار دارد)، خواسته بود متوفیان خود را در این گورستان دفن کنند.
این اقدام با انتقاد و اعتراض خانواده اعدام شدهها و فعالین حقوق بشر قرار گرفت. برخی از کاربران توییتری ضمن انتقاد از این اقدام اظهار داشتند جمهوری اسلامی با دفن متوفیان بهایی در گورستان خاوران قصد دارد با دفن بهاییان آثار جنایت دهه شصت را پاک کند در حالی که لکه آن جنایات با حذف یا تبدیل آن زمین پاک نمیشود.