محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در اولین واکنش نسبت به مواضع جدید دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا مبنی بر لغو بازگشت کلیه تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران موسوم به «مکانیزم ماشه» و تمایل دولت آمریکا برای مذاکره با تهران بر اساس پیشنهاد اروپاییان، گفت: «تهران تنها در صورت لغو کلیه تحریم‌ها به تعهدات خود باز خواهد گشت.»
ظریف که با تلویزیون رسمی ایران گفتوگو می‌کرد، افزود: «اروپائی‌ها می‌دانند که ما یک‌سال به آن‌ها فرصت دادیم تا اقدامات جبرانی راانجام دهند، اما انجام ندادند. امریکا هم به تعهداتش بازنگشت و برغم آن‌که اعلام کرده بود سیاست فشار حداکثری شکست خورده است،اما کماکان این سیاست را ادامه می‌دهد.»
وی ادامه داد: «اروپایی‌ها باید توجه کنند که فشار بر ایران کارساز نیست و اظهارات بی‌ارزش هم فایده‌ای ندارد.»
وزیر خارجه ایران تاکید کرد: به محض اینکه اقدامی از طرف امریکا و اروپا به منظور اجرای تعهداتشان ببینیم ما هم بلافاصله واکنش نشان می‌دهیم و به تعهداتمان باز می‌گردیم.
اقدامات اخیر دولت بایدن علاوه بر لغو بازگشت کلیه تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران(مکانیزم ماشه) و پذیرش درخواست طرف اروپایی برای مذاکره مجدد، شامل رفع محدودیت جابجایی دیپلمات‌های ایرانی در نیویورک نیز می‌شود.
افزون بر آن، آرین طباطبایی از منتسبان به لابی ایران در ایالات متحده نیز به عنوان مشاور وزارت خارجه آمریکا در کنترل تسلیحات وامور امنیتی منصوب شد.
همچنین خبرهایی از بازگشت ستاره درخش از نزدیکان لابی ایران در آمریکا و مدیر برکنار شده «صدای آمریکا» در دوران دونالد ترامپ به سمت سرپرستی مجدد صدای آمریکا شنیده می‌شود.
دولت جو بایدن همچنین اعلام کرده که تمایل دارد در جلسات کشورهای 1+5 با ایران شرکت کند.
این تحولات جدید در حالی رخ می‌دهد که تهران تهدید کرده بنا به مصوبه پارلمان ایران سه‌شنبه 5اسفند از پروتکل الحاقی خارج می‌شود و محدودیت‌هایی را در بازرسی‌های داوطلبانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تاسیسات هسته‌ای خود اعمال خواهد کرد.
عواقب شدید تعلیق پروتکل الحاقی
از سویی دیگر در نشست مجازی وزیران خارجه کشورهای اروپایی عضو برجام با وزیر خارجه آمریکا تاکید شد که ایران «هرگز نباید بهسلاح هسته‌ای دست پیدا کند» و در همان حال به تهران درباره «عواقب شدید» تعلیق پروتکل الحاقی هشدار داده شد. همچنین وزرای خارجه حاضر در این نشست نگرانی خود را از تولید «اورانیوم فلزی» و غنی‌سازی بالای 20درصد توسط ایران اعلام کردند.
وزارت خارجه فرانسه نیز بیانیه‌ای درباره این نشست مجازی منتشر کرده و گفته است که کشورهای حاضر در این نشست بر ضرورت بازگشت ایران به تعهدات هسته‌ای خود تاکید دارند.
این بیانیه می‌افزاید که اعضای اروپایی عضو برجام و آمریکا مصرانه از ایران می‌خواهند از برداشتن گام‌های اضافی بویژه تعلیق پروتکل الحاقی و محدودیت در بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خودداری کرده و عواقب خطرناک آن را در نظر بگیرد.
بر اساس پروتکل الحاقی معروف به «ان پی تی» که ایران اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته است، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مجاز هستند هر زمان که لازم می‌دانند سرزده از تاسیسات اتمی ایران بازرسی کنند.
با این وجود، پارلمان ایران قانونی را در 11 آذر به تصویب رساند که دولت ایران را ملزم می‌کند در صورت عدم لغو تحریم‌های مالی، نفتی و بانکی تا سوم اسفند، اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده و بازرسان آژانس را از ایران اخراج کند.
در همان حال، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در گفت‌وگوی تلفنی با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران خواستار ارسال «علائم مثبت» برایافزایش شانس دستیابی به راه حل دیپلماتیک جهت حل مناقشه هسته‌ای شده بود.
شارل میشل رئیس کمیسیون اروپا نیز روز پنج‌شنبه 30بهمن اعلام کرد که طی گفتوگو با رئیس جمهوری ایران بر اجرای کامل برجام تاکید کرده است.
