به گزارش روابط عمومی دادگستری استان سیستان و بلوچستان ایران، بامداد امروز یک‌شنبه 3 ژانویه احکام اعدام سه شهروند بلوچ درمناطق خاش و سراوان به اجرا گذاشته شد.
دو تن از این شهروندان به نام‌های «حسن دهواری» و «الیاس قلندرزهی» به اتهام اقدامات «تروریستی» و شهروند سوم به نام «امیدمحمودزهی» به اتهام اقدامات شرورانه و قتل از سوی دادگاه استان سیستان و بلوچستان به اعدام محکوم شده بودند.
مقامات ایرانی پیوسته شهروندان بلوچ را به این عناوین متهم می‌کنند اما تاکنون هیچ یک از این متهمان در دادگاه‌های علنی محاکمه نشدند و کسی از چگونگی روند قانونی محاکمات اطلاعی ندارد.
روز پنج شنبه گذشته 31 دسامبر نیز سه شهروند بلوچ دیگر به نام‌های «حمید راست بالا»، «کبیر سعادت جهانی» و «محمدعلی آرایش» به اتهام عضویت در گروه سلفی «حزب فرقان و جبهه همبستگی ملی اهل سنت ایران» در زندان وکیل آباد مشهد اعدام شدند. دراین پرونده شش نفر دیگر نیز به اعدام محکوم شده اند.
هرانا، وبسایت مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در گزارشی نوشته است: «نسبت دادن اتهام عضویت در گروه فرقان به این شهروندان در حالی است که به گفته این افراد، گروه مذکور از سال 71 الی 76 در ایران فعالیت داشت و تمامی آنان طی این سال‌ها بصورت میانگین 10 تا 12 ساله بودند.»
عبدالله عارف مدیر کمپین فعالین بلوچ با ابراز نگرانی درباره افزایش اعدام جوانان بلوچ گفته است: «در سه هفته گذشته، دست کم شش اعدام در سیستان و بلوچستان رخ داده است. این اعدام‌ها حتی اعتراض ائمه جمعه اهل سنت و مولوی عبدالحمید اسماعیل زهی را همبه دنبال داشته است.»
وی پیشتر از احتمال اعدام «حسن دهواری» و «الیاس قلندر زهی» نیز خبر داده بود.
سازمان‌های حقوق بشری بارها نامه هایی از زندانیان محکوم به اعدام در رابطه با شکنجه‌های دوران بازجویی منتشر کرده اند. اغلب محکومان به اعدام اظهار داشته اند که از طریق شکنجه مجبور به اعتراف شده اند.
فعالان حقوق بشر ایران می‌گویند متهمان بویژه در استان‌های سیستان و بلوچستان، کردستان، خوزستان و آذربایجان غربی و شرقی با برخوردهای خشن و احکام سختگیرانه مجازات می‌شوند و اطلاع رسانی کمتری درباره آنها انجام می‌شود.
در گزارش سالانه حقوق بشر در ایران که چندی پیش انتشار یافت، اشاره شده که در سال 2020 تعداد 241 گزارش در مورد اعدام‌ها بهثبت رسیده و حکم اعدام 236 نفر اجرا شده است. به نقل از این گزارش دو تن از اعدام شدگان در زمان ارتکاب جرم کم‌تر از 18 سالسن داشتند و اغلب اعدام‌ها نیز مخفیانه اجرا شده است.
