عراق رسماً ایران را متهم به انتقال رودخانههای مشترک به دریاچههای خود کرد
به نظر میرسد که بحران آب میان عراق و ایران روند نامطلوبی را طی میکند، بغداد در این راستا تهران را متهم به انحراف رودخانههای مشترکی کرد که از خاک ایران سرچشمه گرفته و وارد خاک عراق میشوند.
روز شنبه 22 اوت 2020، سخنگوی وزارت منابع طبیعی عراق، ایران را متهم کرد که سهم آب این کشور را به دریاچههای خود هدایت میکند.
او افزود: «تهران عمدا سطح آب رودخانههای عراق را پایین آورده است».
اختلافات تاریخی بر سر آب
اختلافات آبی میان بغداد و تهران به پیش از انقلاب در ایران باز میگردد. در سال 1975، قرارداد الجزایر، زیربنای قانونی برای حل وفصل اختلافات آبی را تعیین کرد اما تا کنون این امر عملی نشده است. از این رو عراق بارها ایران را متهم کرده که با استفاده بیش از حد از آب رودخانه به ویژه رودخانه کارون، باعث کمآبی شط العرب میشود که ترکیبی از دجله و فرات است که شاخهای از کارون در نقطهای مرزی به آنها میپیوندد.
همه رودخانههایی که در عراق جاری هستند از خارج خاک این کشور، یعنی از ایران و ترکیه سرچشمه میگیرند، به همین دلیل عراق همواره به این دو کشور در مورد سهمیه آب اعتراض میکند.
در سال 2012، وزیر بازرگانی وقت عراق دولت ایران را متهم کرد که مانع از سرازیر شدن آب 49 رودخانه کوچک به عراق شده است.
آب رودخانههایی که ایران مانع از سرازیر شدن آنها به عراق میشود به استانهای سلیمانیه در اقلیم کردستان عراق و استانهای دیاله، میسان و بصره روان میشوند.
ترکیه نیز همانند ایران!
از سوی دیگر پس از اجراییشدن پروژههای آبیاری و سدسازی ترکیه که باعث کاهش سطح آب رودخانههای دجله و فرات در عراق شده، این کشور با چالش بزرگ کمآبی روبهرو گردیده است.
رودخانه دجله و فرات از کوههای جنوب شرقی ترکیه سرازیر میشوند، فرات از طریق سوریه و دجله مستقیما وارد عراق شده و پس از طی شمال و شمال غربی این کشور تا آخرین نقطه جنوبی در نزدیکی بصره و پس از پیوستن شاخه اصلی کارون به آن دو که قبلا در قرنه عراق به هم میپیوندند به خلیج میریزند، این دو رودخانه منبع اصلی آب آشامیدنی و کشاورزی در عراق هستند.
عراق با یک فاجعه روبرو است
پس از آنکه ایران مسیر رودخانههایی را که یکی از منابع تامین آب عراق است منحرف کرد، بغداد در معرض بحران آبی قرار گرفته است.
براساس اعلام اداره کل سدهای عراق، باران تنها 30% از منابع آبی این کشور را تامین میکند، در حالی است که رودخانههایی که از ترکیه و ایران سرچشمه میگیرند 70% از نیاز آبی این کشور را تأمین میکنند.
از سوی دیگر به دنبال آبگیری سد «الیسو» در ترکیه، سطح آب در سد موصل در مقایسه با سالهای پیش از عملیاتی شدن طرح ترکیه، بیش از 3 میلیارد مترمکعب کاهش یافته است.