وزیر خارجه آلمان اعلام کرد که فرانسه، بریتانیا و آلمان، اولین معامله با ایران در چارچوب اینستکس، برای ارسال اولین محموله پزشکی را انجام دادند.
سامانه حمایت از مبادلات تجاری که به اختصار اینستکس خوانده می‌شود، یک ابزار ویژه مالی است که در ژانویه 2019، توسط فرانسه، آلمان و بریتانیا برای تسهیل تجارت غیردلاری با ایران ایجاد شد، امروز این کشورها از انجام نخستین معامله در در ای کانال مالی خبر دادند. براساس گزارش شبکه الجزیره، «هایکو ماس»، وزیر خارجه آلمان گفت که برلین، پاریس و لندن اولین معامله تجاری با ایران بر اساس اینستکس را برای تسهیل ارسال تجهیزات پزشکی به ایران انجام داده‌اند.
خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد که اتحادیه اروپا اولین محموله پزشکی را در چارچوب «توافقی که برای دور زدن تحریمها حاصل شده بود» (اینستکس) به ایران ارسال می‌کند.
پیش از این، آمریکا بارها اروپا را به دلیل راه‌اندازی اینستکس مورد انتقاد قرار داد. ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان، 30 نوامبر، با لحنی تند از پیوستن شش کشور اروپایی جدید به ساز و کار موسوم به اینستکس انتقاد کرد.
این انتقاد پس از آن صورت گرفت که «لارس نوردروم»، سفیر نروژ در تهران با نوشتن توئیتی اعلام کرد که نروژ به همراه سوئد، دانمارک، فنلاند، بلژیک و هلند به سازوکار مالی «اینستکس» پیوسته‌اند.
گرنل این تصمیم کشورهای اروپایی را به اعتراضات گسترده آبان‌ماه در ایران در ایران نسبت داد و صفحه توئیتر خود نوشت: «[این کار] در زمانی وحشتناک انجام می‌شود-چرا باید به رژیم ایران در زمانی که مردم ایران را می‌کشد و اینترنت را تعطیل می‌کند پول برسانید؟ شما باید از حقوق بشر حمایت کند نه اینکه ناقضان [حقوق بشر] را تأمین مالی کنید»
او همچنین در یکی از اظهارنظرهایش، به شرکت‌های آلمانی گفت باید روابط تجاری با ایران را قطع کنند.
از سوی دیگر، ایران از پیوستن کشورهای جدید به اینستکس استقبال کرد. معاون سیاسی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این باره گفت: «امیدواریم پیوستن این کشورها به این ساز و کار مالی، یک انرژی جدید به اینستکس بدهد و منجر به عملیاتی شدن هرچه بیشتر آن شود و معتقد هستم حتی در شرایط تحریم، اینستکس می تواند نزدیک به 20 درصد روابط اقتصادی ایران را پوشش دهد و در محله بعدی به وضعیت بهتری هم برسیم».
بر اساس گزارش خبرگزاری ایرنا، عباس عراقچی این اقدام اروپایی‌ها را ارزشمند دانست و افزود: «ایران می‌تواند به رغم تحریم‌های آمریکا با کشورهای اروپایی تبادل تجاری داشته باشد».
