رضا نجفی نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، چهارشنبه 6 ژوئن با اشاره به خروج آمریکا از توافق هسته‌ای (برجام) اعلام کرد که «جهان نباید انتظار داشته باشد ایران هم تحریم شده باشد و هم تعهداتش را مطابق برجام اجرا کند».
8 ماه مه گذشته، دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا با اعلام خروج کشورش از توافق هسته‌ای، فرمان از سر گیری تحریم‌های ایران را صادر کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، نجفی در جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خروج آمریکا از توافق هسته‌ای را «غیر قانونی و نقض آشکار قطع‌نامه شورای امنیت سازمان ملل متحد» توصیف کرد و گفت: «توافق هسته‌ای به منعقد کنندگان آن بستگی ندارد تا یک طرف بتواند از روی هوس آن را بر هم بزند، بلکه یک توافق چند جانبه و بر اساس اجرای تعهدات به صورت متقابل است».
توافق هسته‌ای که به آن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هم گفته می‌شود، سال 2015، میان ایران و گروه 1+5 متشکل از آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، به علاوه آلمان، منعقد شد. برپایه این توافق، در قبال محدود شدن برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌های اعمال شده علیه این کشور به خاطر این برنامه، لغو یا تعلیق شد.
دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا از ابتدا با این توافق که در دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما منعقد شد، مخالف بود و آن را «بدترین توافق ممکن» توصیف می‌کرد.
نجفی در ادامه سخنان خود تاکید کرد: «اجرای متقابل و کامل تعهدات از سوی همه طرف‌ها، بنیان اساسی برجام و عنصری حیاتی برای پایداری آن است و این حق غیرقابل انکار ایران است که نسبت به خروج آمریکا از برجام و تحمیل مجدد همه تحریم‌ها، اقدامات مناسبی به عمل آورد».
آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر ایران روز دوشنبه در مراسم بیست و نهمین سالگرد درگذشت روح‌الله خمینی، رهبر پیشین این کشور، به سازمان انرژی اتمی دستور داد «سریعا آمادگی لازم برای رسیدن به 190 هزار سو را فعلا در چارچوب برجام فراهم کند و برخی مقدمات دیگر را که رئیس‌جمهور دستور داده از فردا آغاز کند».
خامنه‌ای با تاکید بر اینکه دولت ایران این را تحمل نخواهد کرد که «هم تحریم باشد هم در محدودیت و حبس هسته‌ای» به سازمان انرژی اتمی ایران دستور داد که «از همین فردا آمادگی لازم برای فعال کردن 190 هزار سو» را آغاز کنند.
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران از آغاز فعالیت برای افزایش ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم خبر داد و گفت که این اقدام، به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام خواهد شد.
نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه گفت: «چنانچه توافق هسته‌ایبخواهد به حیات خود ادامه دهد، مابقی اعضای برجام و سایر شرکای اقتصادی بایستی کاملا اطمینان دهند که منافع ایران بدون هیچ قید و شرطی از طریق اقدامات مناسب ملی، منطقه‌ای و جهانی جبران می‌شود».
نجفی افزود: «همان‌گونه که مقامات عالی ما بیان کردند ملت ایران نمی‌پذیرد که به اجرای تعهداتش طبق برجام ادامه دهد درحالی که اقدامات محدودکننده و تحریم‌ها بر خلاف توافق در حال اجرا باشند».
دیگر طرف‌های توافق هسته‌ای خواستار حفظ این توافق هستند و حتی سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان، چهارشنبه خواستار معافیت شرکت‌هایشان از تحریم‌های آمریکا شدند. اما با وجود این تلاش‌ها، تعدادی از شرکت‌های اروپایی بازار ایران را ترک کردند. از این رو مشخص نیست اروپا تا چه زمانی بتواند در برابر فشارهای آمریکا مقاومت کند.
از سوی دیگر هدر نائورت سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا چهارشنبه 6 ژوئن تاکید کرد که ایران هرگز نباید اقدام به غنی سازی اورانیوم کند.
سخنان نائورت در واکنش به دستور علی خامنه‌ای رهبر ایران است که برای آماده سازی مقدمات افزایش ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم خطاب به سازمان انرژی اتمی این کشور صادر کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با اشاره به سخنان روز دوشنبه رهبر ایران گفت: «پمپئو (وزیر امور خارجه آمریکا) در روز نخست ماه مه راهبرد جدید ایالات متحده را درباره ایران اعلام کرد. او خیلی روشن مطرح کرد که ایران هرگز نباید غنی سازی اورانیوم انجام دهد، این کشور نباید به سمت فرایند تولید پولوتونیوم برود و هرگز نباید راهی برای دستیابی به سلاح اتمی داشته باشد».
نوئرت افزود: «اگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این مساله را تایید کند، ما تلاش می کنیم تا از آن جلوگیری کنیم».
