آیا تا کنون به گذراندن تعطیلات در سواحل زیبای استرالیا یا کوه‌های سر به فلک کشیده آلپ در سوئیس فکر کرده‌اید؟ آیا تا کنون تصور کرده‌اید امروز ساک خود را ببندید و فردا صبح در پارک‌های حیات وحش تانزانیا فیل‌های بزرگ و زرافه‌های پرشمار را ببینید؟ احتمالا اولین پاسخی که به این سوالات می‌دهید، این است که بگویید با کدام ویزا؟ اگر صف‌های طولانی دریافت ویزا مقابل سفارت‌خانه‌های کشورهای مختلف در تهران شما را سرخورده، ناراحت و عصبانی می‌کند، بدانید که شما تنها نیستید. افراد پرشمار دیگری نیز وجود دارند که از بی‌ارزشی گذرنامه‌ای که حمل می‌کنند، ناراحتند. در سوی مقابل کشورهایی وجود دارند که شهروندانشان به راحتی می‌توانند از کشوری به کشور دیگر سفر کنند، بدون اینکه نیازی به ویزا داشته باشند.
ارزش گذرنامه هر کشوری به تعداد کشورهایی بستگی دارد که شهروندان آن کشور بتوانند بدون ویزا به آنجا سفر کنند. براساس رده‌بندی موسسه هنلی و همکاران (Henley and Partners) که یک شرکت متخصص در زمینه ارزش‌گذاری و مقایسه گذرنامه‌های کشورهای مختلف است، در سال 2018 ژاپنی‌ها بهترین گذرنامه جهان را دارند. چشم‌بادامی‌های شرق آسیا می‌توانند به 189 کشور جهان بدون ویزا سفر کنند.
پس از ژاپنی‌ها، آلمان‌ها و سنگاپوری‌ها هستند که باید به گذرنامه خود ببالد. 188 کشور جهان بدون اینکه ویزایی طلب کنند، پذیرای شهروندان آلمانی و سنگاپوری هستند.
دارندگان گذرنامه فنلاند، فرانسه، ایتالیا، کره‌جنوبی، اسپانیا و سوئد با امکان سفر بدون ویزا به 187 کشور در رده سوم و اتریشی‌ها، لوکزامبورگی‌ها، هلندی‌ها، پرتغالی‌ها، بریتانیایی‌ها و آمریکایی‌ها در رده چهارم قرار دارند. آنها بدون ویزا می‌توانند به 186 کشور دنیا سفر کنند. گذرنامه‌های بلژیک، کانادا، دانمارک، ایرلند و سوئیس نیز با فراهم کردن امکان سفر بدون ویزا به 185 کشور دنیا برای دارندگانشان، در رده پنجم معتبرترین گذرنامه‌های جهان ایستاده‌اند.
در میان اهالی خاورمیانه دارندگان گذرنامه اسرائیلی با امکان سفر به 161 کشور دنیا، در رده اول خاورمیانه و در رده نوزدهم جهان ایستاده‌اند. اماراتی‌ها با 154 کشور و اهالی گرجستان و ترکیه با 111 کشور در رده‌های دوم و سوم خاورمیانه ایستاده‌اند.
دارندگان گذرنامه ایرانی در کنار اهالی کره‌شمالی و جمهوری دموکراتیک کنگو می‌توانند تنها به 42 کشور جهان، بدون ویزا سفر کنند. گذرنامه‌های این سه کشور مشترکا در رده 92 معتبرترین گذرنامه‌های جهان قرار دارد.
در سال 2013 ارتقاء جایگاه و ارزش گذرنامه ایران یکی از وعده‌های انتخاباتی حسن روحانی، رئیس‌جمهوری فعلی ایران بود. او در یکی از برنامه‌های تلویزیونی خطاب به مردم ایران گفت: «به همه هموطنان قول می‌دهم احترام پاسپورت ایرانی برگردانده شود.»
در 5 آوریل 2017 پایگاه مشرق‌نیوز با استناد به رده‌بندی‌ها و ارزش‌گذاری‌ها موسسه Henley and Partners گزارش کرد که وعده‌های روحانی در این زمینه محقق نشده و از زمان روی کار آمدن حسن روحانی، جایگاه گذرنامه ایران در فهرست‌معتبرترین گذرنامه‌ها 12 پله سقوط کرده و گذرنامه ایرانی در کنار گذرنامه‌های کشور اریتره، اتیوپی، فلسطین و سودان در رده 98 ایستاده و دارندگان تنها می‌توانند به 40 کشور دنیا بدون ویزا سفر کنند. در پایان کار دولت احمدی‌نژاد و زمان آغاز به کار دولت روحانی گذرنامه ایرانی در رده هشتاد و ششم جهانی قرار داشت.
