همه چیز درباره دور دوم انتخابات ترکیه

28 مه، یعنی کمتر از دو روز دیگر، مردم ترکیه، رئیس جمهوری آینده خود را از بین دو نامزد، رجب طیب اردوغان و رقیب او کمال قلیچداراوغلو انتخاب خواهند کرد.

اگر اردوغان بار دیگر پیروز شود، سومین دهه ریاست جمهوری خود را جشن خواهد گرفت.
«العربیه»، در این مطلب، به جزئیاتی درباره سازوکار برگزاری دور دوم انتخابات، دو نامزد و مسائل کلیدی و همچنین نحوه برگزاری انتخابات پارلمانی 14 مه می‌پردازد.

رای ریاست جمهوری

در ترکیه، رئیس جمهوری را برای یک دوره پنج ساله انتخاب می‌کنند.
در دور اول رای‌گیری در 14 مه، اردوغان 49.5 درصد از آرای مردمی را به دست آورد که این میزان کمتر از اکثریت مورد نیاز برای جلوگیری از برگزاری دور دوم انتخابات است.

ناظران می‌گویند که این انتخابات، راهبردی‌‌ترین انتخابات در طی دو دهه گذشته است و نوعی همه‌پرسی در مورد حکومتی است که بسیاری آن را خودکامه تلقی می‌کنند.

قلیچداراوغلو، نامزد ائتلاف اپوزیسیون شش حزبی نیز در دور اول، 44.9 درصد آرای مردم را به خود اختصاص داده است.

سینان اوغان، نامزد ملی‌گرایان با کسب 5.2 درصد آرا در رده سوم ایستاد و حذف شد. او بعدا حمایت خود را از اردوغان اعلام کرد و کفه ترازو را به نفع حکمرانی حزب عدالت و توسعه سنگین‌تر کرد.

نتیجه به دست آمده اما، اعتبار نظرسنجی‌هایی را که قلیچداراوغلو را برنده انتخابات فرض کرده بود، مخدوش کرد.

ترکیه تا پیش از سال 2017، یک دموکراسی پارلمانی بود، اما رجب طیب اردوغان در یک رفراندوم در آن سال، برای گسترش اختیارات ریاست جمهوری اقدام کرد و رئیس جمهوری را در راس دولت قرار داد و پست نخست‌وزیری را حذف کرد.

اردوغان به عنوان رئیس جمهوری، تعیین کننده سیاست‌های ترکیه در مورد اقتصاد، امنیت، امور داخلی و بین‌المللی است.

رای پارلمان

مردم ترکیه، همچنین در روز 14 مه در انتخابات پارلمانی نیز شرکت کرده و به کاندیداهای مورد علاقه خود رای دادند.

حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان، همانطور که انتظار می‌رفت به عنوان بزرگترین حزب ظاهر شد و اتحاد او اکثریت پارلمان را به دست آورد.

حزب عدالت و توسعه 268 کرسی در مجلس 600 عضوی به دست آورد، در حالی که ائتلاف خلق 322 کرسی را رهبری می‌کند. حزب اپوزیسیون جمهوری خواه خلق(CHP) قلیچداراوغلو 169 کرسی به دست آورد و ائتلاف ملت در ترکیب جدید مجلس، 212 قانونگذار دارد.

حزب HDP طرفدار کردها که تحت عنوان حزب چپ سبز (YSP) شرکت کرد، 61 کرسی به دست آورد. این حزب در ائتلاف قلیچداراوغلو نیست، اما در مخالفت شدید با اردوغان، به شدت از رهبر CHP حمایت کرده است.

نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری

1- رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری فعلی ترکیه

بیش از 20 سال پس از به قدرت رسیدن اردوغان و حزب عدالت و توسعه، او همچنان امیدوار است که دوران حکمرانی خود را به عنوان طولانی‌ترین حاکم مدرن ترکیه تمدید کند.

عملکرد قوی او در 14 مه که موفق شد رای دهندگان محافظه‌کار را بسیج کند، پیش‌بینی‌ها درباره سقوط سیاسی او را به چالش می‌کشد.
پیروزی اردوغان، حاکمیت رهبری را مستحکم می‌کند که ترکیه را متحول کرده و دولت سکولاری را که 100 سال پیش تأسیس شده بود، به گونه‌ای تغییر می‌دهد که با دیدگاه مذهبی او مطابقت داشته باشد و در عین حال قدرت را در دستان او، تثبیت می‌کند.

2- کمال قلیچداراوغلو

قلیچداراوغلو، هم نامزد اصلی اپوزیسیون و هم رئیس حزب کمالیست و چپ‌گرای CHP است که توسط مصطفی کمال آتاتورک - بنیانگذار ترکیه مدرن - تاسیس شد.

او به رای دهندگان وعده‌های بازگرداندن دموکراسی، بازگشت به سیستم پارلمانی و استقلال قوه قضاییه که منتقدان می‌گویند اردوغان برای سرکوب مخالفان آن را به خود وابسته کرده، ارائه کرده است.
با این حال، او بعد از 14 ماه مه، برای جذب آرای ملی‌گراها برای پیشی گرفتن از اردوغان، برخی اصول خود را زیر پا گذاشته و قول داده که 10 میلیون پناهنده را به کشورهایشان بازگرداند.

چه چیزی در خطر است؟

نتیجه انتخابات دور دوم، نه تنها تعیین می‌کند که چه کسی ترکیه، یک کشور 85 میلیونی عضو پیمان آتلانتیک شمالی، «ناتو» را رهبری کند، بلکه نحوه اداره آن، مسیر اقتصاد آن در بحبوحه بحران عمیق هزینه‌های زندگی و شکل سیاست خارجی آن را نیز تعیین می‌کند.

منتقدان اردوغان می‌گویند که دولت او بر مخالفان خفقان اعمال کرده، حقوق شهروندان را تضییع و سیستم قضایی را تحت سیطره خود قرار داده است، اتهامی که توسط مقامات رسمی ترکیه رد شده است.

اقتصاد ترکیه نیز در کانون توجه قرار دارد. اقتصاددانان می گویند این سیاست غیرمتعارف اردوغان مبنی بر نرخ های بهره پایین علیرغم افزایش قیمت ها بود که تورم را در سال گذشته به 85 درصد رساند و لیر در دهه گذشته به یک دهم ارزش خود در برابر دلار سقوط کرد.

قلیچداراوغلو متعهد شده است که به سیاست اقتصادی ارتدوکس‌تری بازگردد و استقلال بانک مرکزی ترکیه را بازگرداند.
در سیاست خارجی، در دوران اردوغان، ترکیه قدرت نظامی خود را در خاورمیانه و فراتر از آن افزایش داد، روابط نزدیک‌تری با روسیه برقرار کرد و شاهد تیره شدن روابط با اتحادیه اروپا و ایالات متحده بود.

ترکیه و سازمان ملل متحد همچنین میانجی‌گری میان مسکو و کی‌یف برای صادرات گندم اوکراین را بر عهده گرفتند و اردوغان روز چهارشنبه آخرین تمدید دو ماهه توافقنامه غلات را اعلام کرد.

در مورد رای دهندگان چه می‌دانیم؟

بیش از 64 میلیون شهروند ترکیه واجد شرایط رای دادن در نزدیک به 192 هزار شعبه رای‌گیری هستند، از جمله بیش از 6 میلیون نفر که برای اولین بار در 14 مه رای دادند.
3.4 میلیون رای‌دهنده در خارج از کشور وجود دارد که بین 20 تا 24 مه آرای خود را به صندوق‌ها ریختند.

اعلام نتایج

بر اساس قوانین انتخابات، اخبار، پیش‌بینی‌ها و تفسیرهای مربوط به رای تا ساعت 6 بعد از ظهر روز رای‌گیری ممنوع است و رسانه‌ها فقط از ساعت 9 شب می‌توانند از نتایج انتخابات گزارش دهند.
با این حال، هیئت عالی انتخابات ممکن است به رسانه‌ها اجازه دهد زودتر از نتایج گزارش دهند و معمولاً این کار را می‌کنند.