فشار آمریکا برای گنجاندن «پرونده موشکی» و «حمایت از تروریسم» در مذاکرات برجام

روزنامه «واشینگتن پست»، به نقل از منابع آمریکایی فاش کرد که دولت جو بایدن برای گنجاندن «پرونده موشکی» و «حمایت از تروریسم» در مذاکرات برجام به طرف ایرانی فشار آورده است و در این راستا، به دادن برخی از امتیازها تن داده است.

بنا به این گزارش، اولین و سریعترین هدف دولت بایدن از مذاکرات وین، ایجاد «محدودیت‌های طولانی‌تر و شدیدتر» در برنامه اتمی ایران، عنوان شده است.

دولت جدید آمریکا، همواره با انتقاد از رویکرد دولت ترامپ، سیاست‌های او را عامل تندروی تهران و کاهش سطح تعهدات برجامی ایران به‌شمار آورده است.

مقامات دولت بایدن، افزایش چندین برابری ذخایر غنی‌شده اورانیوم، افزایش خلوص غنی‌سازی تا 60 درصد، راه‌اندازی سانتریفیوژهای جدید و گسترش سایت‌های اتمی ایران را از سویی پیامد راهبرد ترامپ در مواجه با ایران دانسته و از سویی دیگر نتیجه برخی کاستی‌ها در توافق هسته‌ای سال 2015 می‌دانند.

مذاکرات وین

از چنین منظری، کاخ سفید ضمن حفظ کارزار «فشار حداکثری» دولت پیشین آمریکا به عنوان «تاکتیک»ی جهت وادار کردن ایران به مذاکره، اصلاح برخی ضعف‌ها از جمله مدت‌دار بودن برجام برای ممانعت از گریز هسته‌ای ایران را در دستور کار خود قرار داد.

«برنامه موشکی»، «حقوق بشر» و «حمایت از تروریسم»

افزون بر مسئله فوق الذکر و خلاف اظهار نظر مقامات ایرانی، پیچیده و طولانی شدن مذاکرات وین نشانگر اصرار آمریکا بر روشی خاص از گفت‌و‌گوهاست که راه را بر مذاکرات بعدی درباره سه پرونده «برنامه موشکی»، «مسئله حقوق بشر» و «حمایت از تروریسم» با ایران باز خواهد کرد.

منابع آمریکایی گفته‌اند که هر چند ممکن است درباره سه پرونده مذکور با ایران به طور مستقیم در مذاکرات جاری وین گفت‌و‌گو نشده باشد اما مخالفت واشینگتن با لغو تحریم‌های غیر مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران نشان می‌دهد که دولت بایدن به دنبال کشاندن تهران به مذاکراتی مشابه گفت‌وگوهای وین پیرامون دیگر پرونده‌های اختلافی است.

شبه نظامیان ایران در سوریه

این منابع تاکید کرده‌اند که دادن برخی امتیازات از سوی دولت آمریکا به ایران در رابطه با پرونده هسته‌ای، مانند خارج کردن نام برخی شخصیت‌های حقیقی و حقوقی از لیست تحریم‌ها یا مجوز آزادسازی منابع مالی ایران در بعضی کشورها تنها با هدف امکان‌پذیر شدن گفت‌وگو با تهران در مسائل دیگری چون پرونده موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای انجام می‌گیرد.

تصمیمات جدی‌تر پس از بسته‌شدن شکاف‌ها

در همین راستا، یک مقام ارشد غربی، درباره مذاکرات با هدف بازگشت هر دو طرف به توافق هسته‌ای موسوم به «برجام»، به «واشینگتن پست»، گفت که «در هر موضوع، هر بار که ما ملاقات کنیم» پیشرفت‌هایی صورت گرفته است.

این مقام ارشد حاضر در مذاکرات وین از «بی‌اعتمادی اساسی دو طرف» به عنوان مانع اصلی در مذاکرات وین یاد کرد.

او تاکید کرد که شکاف‌های باقی‌مانده در گفت‌وگوهای وین درباره برجام می‌توانند «طی چند هفته» بسته شوند، اما تا زمانی که بی‌اعتمادی اساسی بین دو طرف برطرف نشود و تصمیمات سیاسی برای پذیرش نتایج مذاکره گرفته نشود، این شکاف‌ها تا 70 یا 80 درصد مهم نیستند.

انتخابات ریاست جمهوری1400

شرایط انتخاباتی در ایران نیز دیگر دغدغه دولت آمریکا و طرف‌های مذاکره کننده با جمهوری اسلامی به حساب می‌آید. دولت بایدن از وجود جنگ قدرت در تهران آگاه است و به‌خوبی می‌داند که دولت حسن روحانی، پس از شرایط سخت حاصل از خروج دولت بایدن از برجام و‌ اعمال کارزار فشار حداکثری به‌شدت به‌دنبال یک «دستاورد خارجی» است.

به همین دلیل دوران پیش از انتخابات ریاست جمهوری در ایران و مرحله پیش از تحویل دولت کنونی به دولت بعدی می‌تواند به عنوان یک بازه زمانی طلایی برای رسیدن به یک توافق مطلوب از منظر کاخ سفید به‌حساب آید.