افزایش احتمال بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران

احتمال بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران و مختل شدن روند مذاکرات وین، پس از آنکه بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی دو گزارش محرمانه به اطلاع شورای حکام این آژانس رساندند که ایران برای ردیابی ذرات اورانیوم غنی‌شده با بازرسان این سازمان همکاری نمی‌کند، به شدت افزایش یافته است.

به گزارش «بلومبرگ»، نتیجه‌گیری آژانس که اواخر روز دوشنبه 31 مه 2021، در بین دیپلمات‌های حاضر در وین منتشر شد، دور آینده مذاکرات برای بازگشت ایران به توافق هسته‌ای 2015 موسوم به «برجام» را تحت‌الشعاع خود قرار داده، و می‌تواند به انتقاد رسمی هیات دولت‌های 35 کشور شورای حکام آژانس از ایران بینجامد. در صورت آزردگی رژیم ایران از انتقادات شورای حکام و صدور قطعنامه جدید، دور بعدی مذاکرات در وین می‌تواند پیچیده شود.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گزارشی 6 صفحه‌ای که به نظر «بلومبرگ» رسیده است، اعلام کرد که ایران کماکان از همکاری با بازرسان این سازمان برای تحقیق در مورد ذرات اورانیوم غنی‌شدهٔ چند دهه‌ای در تاسیسات هسته‌ای اعلام‌نشده‌اش طفره می‌رود.

بازرسان آژانس اعلام کرده‌اند توانایی آنها برای بازرسی 15 مورد مشکوک، از جمله سانتریفیوژها و برخی قسمت‌های چرخه سوخت اورانیوم، در ایران سلب شده است، و آنها دیگر نمی‌توانند وظایف خود در قبال ایمن‌سازی برنامه اتمی ایران را انجام دهند. بازرسان گفته‌اند که ایران دیگر اجازه دسترسی روزانه به تاسیسات مهم غنی‌سازی در فردو یا نطنز را به آنها نمی‌دهد.

به گفته «بلومبرگ»، با نظر به سوابق تاریخی، چنین رفتارهایی از سوی ایران می‌تواند منجر به صدور قطعنامه‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران شود. ایران از سال 2003 تاکنون بیش از دوازده بار مورد سرزنش رسمی آژانس و سازمان ملل قرار گرفته است، که مهمترین مورد آن سال 2006 بود، که شورای امنیت علیه ایران قطعنامه‌ای صادر کرد که منجر به ایجاد موج تحریم‌های بین‌المللی شد که تا امروز پابرجاست.

در حالی که به گفته مقامات اروپایی انتظار می‌رود مذاکرات احیاء برجام در تاریخ 10 ژوئن از سر گرفته شود، شورای حکام آژانس بين المللی انرژی اتمی نیز قرار است در هفته آینده جلسه‌ای برگزار کند و پرونده ايران بر اساس دو گزارش ارائه شده توسط مدیر کل آژانس را مورد بحث و بررسی قرار دهد.