مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا شامگاه جمعه 8 نوامبر 2019 نحوه برخورد ایران با بارزس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را هراس‌افکنی و «رسوایی» توصیف کرد.
به گزارش منابع خبری، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا با صدور بیانیه‌ای در این‌باره نحوه تعامل ایران با بارزس زن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را «اقدامی هراس‌افکن، گستاخانه و غیر قابل توجیه» خواند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پنجشنبه اعلام کرد که یک بازرس وابسته به این نهاد هفته گذشته برای مدتی کوتاه توقیف و از ترک خاک ایران منع شده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نحوه تعامل طرف ایرانی با این بازرس آژانس را «غیر قابل پذیرش» توصیف کرد.
موضع آمریکا در قبال این اتفاق در سایه بالا گرفتن مجدد تنش‌های میان واشینگتن و تهران در پی اعلام ایران مبنی بر ازسرگیری فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌ای زیرزمینی فردو است.
وزارت خارجه آمریکا در بیانیه خود در این‌باره بر «حمایت کامل ایالات متحده آمریکا از فعالیت‌های بازرسی و تحقیقی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران انجام می‌دهد، تاکید کرد».
در این بیانیه همچنین نسبت به آنچه «عدم همکاری کافی از سوی ایران» خوانده شده ابراز نگرانی شده است.
در همین راستا مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا افزود: «باید به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اجازه داد تا ماموریت خود را بدون هیچ‌گونه موانعی به انجام رسانند».
در پی گزارش‌هایی مبنی بر اینکه «یک بازرس زن آژانس هفته گذشته در سایت هسته‌ای نطنز برای مدتی کوتاه بازداشت شده بود و مدارک سفر او نیز توقیف شده است»، ایران نسبت به این خبر واکنش نشان داد.
کاظم غریب‌آبادی، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، پنجشنبه گفت که «علت جلوگیری از ورود یکی از بازرسان آژانس به تأسیسات غنی‌سازی نطنز همراه داشتن "آثاری از نیترات انفجاری" بوده است».
از سویی جکی والکوت، نماینده آمریکا در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست فوق‌العاده شورا که پنجشنبه برگزار شد اعلام داشت: «بازداشت بازرس آژانس در ایران تحریکی گستاخانه است، امروز همه اعضای شورا باید به طور واضح این امر را تبیین کنند که چنین اقداماتی کلا غیر قابل قبول و تحمل ناشدنی است و می‌بایست پیامدهایی برای دست زدن به آن در نظر گرفته شود.»
ایران ضمن تأیید جلوگیری از ورود این بازرس به سایت نطنز، دلیل این اقدام را نگرانی نسبت به همراه داشتن «مواد مشکوک» توسط این بازرس عنوان کرد.
سازمان انرژی اتمی ایران نیز طی بیانیه‌ای گفت که به دنبال عدم پذیرش این بازرس، او با ناتمام گذاشتن ماموریت‌اش، ایران را به مقصد وین ترک کرد.
به گزارش فرانس پرس، نماینده اتحادیه اروپا در شورای حکام نیز روز پنجشنبه در نشست فوق‌العاده شورای حکام در وین در واکنشی به این رویداد آن را نگران‌کننده خواند و از ایران خواست، در چهارچوب تعهداتش اجازه دهد تا بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به وظایف‌شان عمل کنند.»
شایان ذکر است ایران در چارچوب تعهداتش به توافق هسته‌ای سال 2015 با اعزام 130 الی 150 تن از بازرسان بین‌المللی به این کشور موافقت کرده بود.
ماجرای بازداشت کوتاه مدت بازرس زن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اما چند روز پس از آن روی داد که ایران اعلام کرد، چهارمین گام به منظور کاهش تعهدات برجامی خود را برداشته و گازدهی به سایت هسته‌ای فردو را آغاز کرده است.
در واکنش به این اقدام ایران ایالات متحده آمریکا آن را «باج‌خواهی هسته‌ای» خوانده و متعهد شد شدیدترین انواع تحریم‌ها را علیه تهران اعمال کند.
