زلمی خلیلزاد نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان جمعه 24 ژوئیه در نشستی به میزبانی «انستیتوت صلح آمریکا» گفت، دولت ایران نه روند صلح افغانستان را خوش دارد و نه حضور آمریکا را.
به گزارش «خبرگزاری افق» خلیلزاد اضافه کرد: «ایران طوریکه باید برای صلح افغانستان و آغاز مذاکرات بینالافغانی همکار میبود، همکاری نکردهاست. این تا حد زیادی به روابط ما با این کشور ارتباط میگیرد. اگر سخنان معاون وزیر خارجه ایران را در کابل جدی بگیریم که چند روز پیشتر گفتهبود نه پروسه صلح افغانستان را خوش دارد و نه حضور آمریکا را. به این معنی که آنها ترجیح میدهند که آمریکا بدون کدام روند صلحی یعنی در حالت جنگ افغانستان را تنها رها کند».
گفتنی است که عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران اخیراً به کابل سفر کرد با مقامهای افغانستان در مورد مسایل مختلف صحبت کرد.
عراقچی در این سفر یک مصاحبه اختصاصی با شبکه طلوع نیوز نیز انجام داد و این مصاحبه شامگاه یکشنبه 19 ژوئیه 2020 پخش شد که موضوعات مهاجرین افغان در ایران، ارتباط ایران با طالبان و فرستادن مهاجرین افغان تحت نام «فاطمیون» به جنگ سوریه از بحثهای کلیدی این مصاحبه بود.
عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران تایید کرد که دولت ایران با طالبان تماس دارد، اما رابطه نظاممندی ندارد.
عراقچی اضافه کرد: «شاید چندین سال است که ما همانطوری که با همه گروهها تماس داشتیم با آنها [طالبان] هم تماس داشتیم؛ نظراتشان را شنیدیم، نظرات خودمان را هم گفتیم، در یک مقطعی هم نمایندۀ آنها به ایران سفر کرد، من باهاش صحبت کردم، با من گفتوگو کرد. یکبار دیگر هم نمایندۀ دیگری [طالبان به ایران] آمد که با وزیر خارجه ما ملاقات کرد».
وی در مورد شورای طالبان در شهر مشهد ایران گفت: «این چیزی است که ممکن است طالبان برای خود درست کرده باشد ولی از نظر ما موضوعیت ندارد».
عباس عراقچی در مورد فرستادن مهاجرین افغان از ایران به سوریه تحت نام «فاطمیون» اشاره کرده گفت، مهاجرین افغان بخاطر تأمین امنیت افغانستان و منطقه در سوریه علیه داعش جنگیدند.
اما شاهحسین مرتضوی مشاور رئیسجمهوری افغانستان در توییتی در این مورد از اظهارات عراقچی نوشت: «خط اول جنگ افغانستان در سوریه نمیباشد. این توجیه از سوی برخی همسایهها منطق ندارد.آسیبپذیریهای ما از ناحیه برخی کشورهای منطقه است».
همچنان، مریم سما عضو مجلس نمایندگان افغانستان اشاره به مصاحبه اختصاصی عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران با شبکه طلوع نیوز در توییتی نوشت، دولت ایران سالهاست در مسایل داخلی افغانستان دخالت میکند و تهران با طالبان بهگونه آشکار رابطه دارد.
سما در ادامه نوشت: «سالهاست که حکومت ایران در مسایل داخلی ما دخالت میکند و موارد آشکاری از رابطهاش با گروه طالبان وجود دارد. این بار هم عراقچی خواهان دخیل شدن طالبان در ساختار قدرت سیاسی است.
وزارت خارجه افغانستان ظاهراً در خواب است و همانطور که مسئله جنایات مرزبانان ایران در هریرود و خشونت یزد را فراموش کرد، به این دخالتها واکنشی نخواهد داشت».
شایان ذکر است که آمریکا و برخی از مقامهای افغان در گذشته دولت ایران را به حمایت مالی و نظامی از طالبان در افغانستان متهم کرده بودند.
عبدالوهاب وردک، فرمانده سابق نیروهای هوایی افغانستان به تاریخ 8 ژانویه 2020 به شبکه «طلوع نیوز» گفته بود، دولت ایران به طالبان کمک نظامی میکند و جنگجویان این گروه را در مشهد آموزش نظامی میدهد.
وردک اضافه کرد، دولت ایران با طالبان روابط نزدیک دارد، جنگهای که در غرب افغانستان به خصوص در ولایت فراه است سلاحهای ایرانی دیده شده که به طالبان کمک کردند و جنگجویان طالبان در مشهد ایران آموزش نظامی میگیرند.
در همین حال، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا به تاریخ 7 ژانویه 2020 در نشست خبری در شهر واشنگتن اعلام کرد، دولت ایران مخالف روند صلح در افغانستان است. پمپئو تاکید کرد، دولت ایران با گروه طالبان به شمول شبکه حقانی و ملا دادالله رابطه دارد.
همچنان وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) در گذشته در گزارشی نوشت، دولت ایران طالبان را در افغانستان حمایت مالی، نظامی و آموزشی میکند.
پنتاگون در گزارش خود تایید کرد که دولت ایران پول، آموزش و اسلحه در دسترس طالبان قرار میدهد.
اما مقامهای ایرانی همواره چنین اتهامات را رد کرده اند.