ارائه لایحه بودجه سال آینده ایران به پارلمان این کشور بار دیگر نشان داد که رویکرد مقامات جمهوری اسلامی در دادن اولویت‌های مالی به موسسات تبلیغاتی و نهادهای دینی همچون سال‌های گذشته همچنان ادامه دارد.
علی‌رغم تشدید بحران مالی و کاهش منابع ارزی ایران، مبالغ تعیین شده برای بخش‌های مختلف نهادهای دینی و تبلیغاتی، اختلاف فاحش و نابرابر در بودجه به سود نهادهای ایدئولوژیک در مقایسه با نهادهای اجرایی، علمی، آموزشی و مدنی را نشان می‌دهد.
لایحه قانون بودجه سال 2021 میلادی (1400 شمسی) اختلاف فاحش بین مبالغ تعیین شده در بودجه برای بخش توسعه با نهادهای دینی و موسسات تبلیغاتی را نشان می‌دهد، برای نمونه جمهوری اسلامی اخیرا یک بنیاد تیلیغاتی جدید به نام بنیاد «قاسم سلیمانی» فرمانده سابق سپاه قدس که به دست آمریکایی‌ها کشته شد، تاسیس کرده که این بنیاد توسط دختر او زینب سلیمانی اداره می‌شود. مقامات ایرانی برای این بنیاد 8.5 میلیارد تومان بودجه اختصاص داده‌اند.
بررسی لایحه بودجه همچنین نشان می‌دهد که بیشتر نهادهای مذهبی که سالانه از اعتبارات صدها میلیارد تومانی دولت بهره‌مند می‌شوند، اغلب از شبکه‌های وابسته به تهران یا طرفداران گفتمان افراطگرایی رژیم هستند.
زمینه‌های توسعه، عمران، خدمات عمومی، امنیت اجتماعی، آموزش و سایر بخش‌های اساسی احتمالاً در حاشیه همین طرح قرار دارند.
چهل تا 50 میلیارد تومان از بودجه کشور هزینه طلبه‌ها یا روحانیون بیکار
همچنین یک بخش جداگانه در بودجه برای «حق بیمه» طلبه‌ها و روحانیون بیکار به مبلغ 40 میلیارد تومان و یارانه حدود 50 میلیارد تومان در نظر گرفته شده است.
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم نیز بودجه‌ای به مبلغ 205 میلیارد تومانی دریافت می‌کند و شورای سیاست‌های حوزه زنان و مرکز خدمات حوزه علمیه دینی هر یک 325 و 100 میلیارد تومان اعتبار جداگانه دریافت می‌کنند.
در همین حال بودجه مصوبه برای برخی از حوزههای علمیه رشد 36 درصدی نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد.
بودجه بهداشت ایران در شرایط کرونایی
با توجه به بحران بهداشتی و درمانی در شرایط کرونایی در ایران، می‌توان مقایسه دیگری در لایحه بودجه ایران انجام داد. دولت حسن روحانی پیش‌بینی کرد که 19درصد به بودجه «کاروان‌های نور» می‌فزاید، این افزایش معادل 30میلیارد تومان به بودجه سال گذشته این نهاد دینی تبلیغاتی افزوده می‌شود.
برای ستاد «امر به معروف و نهی از منکر» نیز بودجه‌ای به مبلغ 35میلیارد تومان اختصاص داده شده است.
به این ترتیب، بودجه هر یک از این دو نهاد دینی-تبلیغاتی، نسبت افزایشی بیش از آنچه بودجه یک موسسه بهداشتی-تخصصی که قرار است سطح بهداشت عمومی جامعه را افزایش دهد، خواهد داشت.
مقامات ایرانی در حالی مبلغ 65میلیارد تومان، تنها برای 2 نهاد تبلغاتی دینی-فرقه‌ای در نظر گرفته‌اند که برای مرکز تحقیقات سنجش و ارزیابی سلامت جامعه تقریبا حدود 6 میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته شده است.
به گفته ناظران، رویکرد رژیم در بودجه جدید این کشور به طور فزاینده‌ای به سود پروسه‌های آموزش هواداران با وابستگی ایدئولوژیک تغییر بیشتری یافته است. این سیاسیت و استراتژی از سوی علی خامنه‌ای، رهبر ایران و نهادهای وابسته به او نیز به شدت دنبال می‌شود.
صرف هزینه‌های بزرگ تبلیغات دینی و مذهبی در خارج از مرزهای ایران
مقامات ایران به تبلیغات داخلی اکتفا نکرده بلکه این فعالیت‌ها را به خارج از مرزهای کشورشان نیز گسترش داده‌اند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی نشان داد که ایران میلیون‌ها دلار صرف توسعه زیارتگاه‌های شیعیان در عراق هزینه می‌کند. آخرین مورد پروژه توسعه حرم امام حسین بن علی، امام سوم شيعيان است که بالاترین میزان در 300 سال گذشته بود. توسعه مرقد امام حسین با هزینه تقریبی 600میلیون دلار پایان یافت.
میانگین درآمد صادرات روزانه در نظر گرفته شده ایران
در بودجه سال جاری، صادرات روزانه 1 میلیون بشکه با قیمت بشکه‌ای 50 دلار لحاظ شده است. اما درج صادرات روزانه 2.3 میلیون بشکه نفت برای بودجه سال آینده در حالی صورت می‌گیرد که متوسط صادرات روزانه نفت ایران طی ماه‌های گذشته تنها 300 هزار بشکه در روز بوده و البته بخشی از این صادرات نیز برای تسویه بدهی شرکت ملی نفت به شرکت‌های ساینوپک و سی‌ان‌پی‌سی چین بوده است.
در این میان خبرگزاری فارس نیز گزارش داده که دولت در نظر دارد 800 تا 900 هزار بشکه نفتی را که برای صادرات روزانه در بودجه لحاظ شده، بر اساس مدل اوراق سلف نفتی، به خود مردم بفروشد.
دولت قبلاً نیز گفته بود در نظر دارد اوراق سلف نفتی به مردم بفروشد و سررسید آن نیز 2 سال بعد خواهد بود؛ موضوعی که با واکنش‌ها، شبهات و انتقادات زیادی مواجه شد و مجلس نیز با آن مخالفت کرد.
لایحه کل بودجه ایران و هزینه‌ها
جزئیات لایحه بودجه نشان می‌دهد که کل بودجه کشوری برای سال آینده خورشیدی 2435 تریلیون تومان در نظر گرفته شده که 841 تریلیون تومان بودجه عمومی دولت است. بودجه کل کشور برای سال آینده نسبت به بودجه امسال رشد 20 درصدی دارد.
بودجه امور دفاعی و امنیتی کشور 121 تریلیون تومان در نظر گرفته شده که نسبت به سال جاری رشد 11 درصد دارد. یک‌سوم بودجه امور دفاعی و امنیتی شامل فصل «حفظ نظم و امنیت عمومی» کشور می‌شود.
همچنین دولت پیش‌بینی کرده است که از محل صندوق توسعه ملی تا سقف 2 میلیارد یورو برای هزینه‌های دفاعی برداشت کند که البته این رقم در بودجه لحاظ نشده و صرفاً پیش‌بینی شده است.
بودجه امور سلامت اگرچه نسبت به سال جاری چهار برابر شده، اما باز هم کمتر از بودجه دفاعی است و بودجه کل امور آموزش و پژوهش تنها 26 درصد بیشتر از بودجه دفاعی و امنیتی است.
دولت برای بخش خدمات عمومی 22 تریلیون تومان بودجه در نظر گرفته که نسبت به سال جاری رشد 152 درصد دارد، اما این رقم نیز معادل یک پنجم بودجه دفاعی و امنیتی است.
برای امور فرهنگی نیز نزدیک 11تریلیون تومان بودجه در نظر گرفته شده که بیش از نیمی از این رقم مربوط به بخش مذهب و رسانه است.
در حالی‌که بودجه محیط زیست تنها یک‌پنجم بودجه‌ای است که برای امور مذهبی و رسانه‌ای در نظر گرفته شده است.
بودجه امور رفاه اجتماعی نیز با رشد 74 درصدی به 174 تریلیون تومان رسیده است.
