رویترز: بانک مرکزی افغانستان ذخایر دلاری را قبل از سقوط کابل از کشور خارج کرده است

گزارش‌های تهیه‌شده برای کشورهای تامین‌کننده حمایت‌های مالی از افغانستان نشان می‌دهد که بانک مرکزی در هفته‌های پیش از سقوط کابل، ذخایر ارزی دالری (دلاری) خود را از کشور خارج کرده است.

به گزارش خبرگزاری «رویترز»، نظام اقتصادی در افغانستان، قبل از سقوط کابل، حتی زمانی که کشورهای غربی از حکومت پیشین حمایت می‌کرد، با چالش روبرو بود. اما اکنون با روی کار آمدن حکومت طالبان و قطع کمک‌های کشورهای غربی به‌خصوص ایالات متحده، بحران اقتصادی در این کشور عمیق‌تر شده و منجمد شدن حدود 9 میلیارد دالر بانک مرکزی افغانستان در آمریکا، تاثیر زیادی بر اقتصاد کابل گذاشته است.

در خلاصه گزارش محرمانه که در اوایل سپتامبر، توسط مقامات بلندپایه اقتصاد بین‌المللی برای نهادهایی مانند بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول نوشته شده نشان می‌دهد که حتی قبل از سقوط کابل، بانک مرکزی با کمبود شدید پول نقد مواجه بوده است.

رویترز با استناد به این گزارش نوشته است: «ذخایر ارزی پول خارجی در خزانه بانک مرکزی در کابل تمام شده است. بانک مرکزی نمی‌تواند درخواست‌های نقدی را اجرا کند.»

این گزارش می‌افزاید: «بزرگترین منبع مشکل، سوءمدیریت بانک مرکزی قبل از به قدرت رسیدن طالبان است.»

این روزها در کابل، هزاران نفر مقابل بانک‌ها صف کشیده‌اند و ساعت‌ها برای برداشت پول انتظار می‌کشند، برخی‌ نیز به امید برداشت پول نقد، شب را مقابل دروازه‌ بانک سپری می‌کنند. طالبان نیز قوانین سخت‌گیرانه‌ای را برای برداشت پول نقد از بانک‌ها وضع کرده است؛ دارندگان حساب‌ها در هر هفته تنها اجازه برداشت 20 هزار افغانی و یا 200 دالر آمریکایی را دارند.

در گزارش رویترز آمده است، بانک مرکزی افغانستان، از اول ژوئن تا پانزدهم اوت، 1.5 میلیارد دالر را لیلام(هراج) کرد که به باور نویسندگان گزارش، این مبلغ «بسیار بالا بود.»

همچنان در این گزارش آمده است: «بانک مرکزی تا پانزدهم اوت، به گونه قابل توجهی 700 میلیون دالر و 50 میلیارد افغانی (معادل 569 میلیون دالر) از بانک‌های تجارتی بدهکار بود.»

با این همه، شاه‌محمد محرابی، رییس کمیته بررسی داخلی که در حکومت پیشین بر بانک مرکزی افغانستان نظارت داشت و اکنون نیز در این مقام باقی مانده است، با دفاع از اقدام بانک مرکزی کابل گفته است تلاش این بانک، جلوگیری از افزایش پول نقد افغانی بوده است.

گزارش به نقل از سه منبع آگاه می‌افزاید، حکومت پیشین بر محموله بسته‌های پول نقد 249 دالری متکی بود که تقریبا هر سه ماه یک بار در جعبه‌های پول، بانک‌نوت‌های 100 دالری انتقال می‌یافت و در بانک مرکزی و ارگ ریاست جمهوری ذخیره می‌شدند.

اما اکنون این کمک‌ها قطع شده‌اند و طالبان برای پرداخت حقوق کارمندان حکومت پیشین، پرداخت قبض برق ادارات دولتی و دیگر هزینه‌ها با مشکل مواجه شده است.

برخی مقامات دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، که نخواستند نام‌شان فاش شود، چهارشنبه، 18 اوت 2021، به خبرگزاری «سی.ان.بی.سی» اطلاع دادند که دولت آمریکا دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان در ایالات متحده را در اختیار طالبان نخواهد گذاشت.

تام بلاک، کارشناس اقتصادی موسسه «فاندسترات»، که پیشتر مشاور مالی وزارت خارجه آمریکا بوده، در این باره گفت: «حکومت جدید افغانستان، با نظر به دستور مسدود شدن سرمایه‌های این کشور در ایالات متحده، که مانع از پرداخت بانک‌های آمریکایی و تسویه حساب می‌شود، در زمینه تحویل کالا و خدمات به عموم با یک چالش واقعی روبرو خواهد شد.»

بلاک افزود: «از طرف دیگر، از آنجایی که دولت سابق افغانستان روابط راهبردی نزدیکی با ایالات متحده داشت، میلیاردها دلار از سرمایه‌های این کشور را در حساب‌های خود در بانک‌های ایالات سپرده گذاشته بود. دولت جدید افغانستان به این پول‌ها دسترسی نخواهد داشت.»