تنش آبی در خوزستان؛ نیمی از ظرفیت سدهای استان خالی است

فراز رابعی، معاون مطالعات جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان، با هشدار وقوع خشکسالی مجدد از خالی بودن 58درصد از ظرفیت آب سدهای این استان خبر داد. فراز رابعی، روز یکشنبه 5اردیبهشت، در گفت‌وگو با خبرگزاری «ایرنا»، ضمن بیان وجود مشکلات آبی در استان‌های همجوار خوزستان به کاهش چشمگیر آبگیری در هر پنچ حوضه آبگیری در خوزستان اشاره کرد و گفت: «حجم آوردها در این مدت در حوضه دز 43درصد کاهش، حوضه کرخه 40درصد کاهش، حوضه کارون 24درصد کاهش، حوضه مارون 31درصد کاهش و حوضه جره 46درصد کاهش داشته است.»

این مقام مسئول در سازمان آب و برق خوزستان با تاکید بر این که امسال نیز مانند سال 97 خوزستان شاهد خشکسالی خواهد بود، از کاهش تولید برق و قطعی آن در تابستان خبر داد و اظهار داشت: «کاهش شدید آوردها بر تولید برق‌آبی نیز تاثیر خواهد داشت و پیش‌بینی می‌شود که تولید انرژی 30درصد نسبت به پارسال کاهش یابد.»

رابعی عدم شوری مجدد آب در آبادان و خرمشهر که در سال 97 به «قیام تشنگان» منجر شد را منوط به عدم ورود «زهاب» به رودخانه کارون دانست.

وی پیش از این نیز از قطع سهمیه آب شلتوک‌کاران در دو حوضه کرخه و مارون خبر داده بود. با تمام این هشدارها و پیش‌بینی‌ها، ارائه اطلاعات اشتباه از سوی دستگاه‌های مربوطه در استان باعث شد در نشست شورای عالی آب که چندی پیش به ریاست معاون اول رییس جمهوری برگزار شد وزیر نیرو، خوزستان را فاقد تنش آبی معرفی کند و در نتیجه این استان از برخی «منابع اعتباری» در حوزه مقابله با تنش آبی محروم شود.

بحران آب در ایران

قیام تشنگان

در اوایل تیر 97، دو شهر خرمشهر و آبادان شاهد اعتراضات گسترده مردمی نسبت به شوری بیش از حد آب آشامیدنی شد که با خشونت نیروهای پلیس و امنیتی بشدت سرکوب گردید.

این اعتراضات سریعا به دیگر شهرهای استان کشیده شد و تابستان 97 را تبدیل به یکی از گسترده‌ترین اعتراضات اجتماعی در خوزستان تبدیل کرد.

احداث بی‌رویه سدها در مسیر رود کارون و پروژه‌های انتقال آب از بالادست و سرچشمه‌های این رود که زمانی پرآب‌ترین رود ایران بود و در آن کشتیرانی صورت می‌گرفت، باعث خشکی رودخانه در مناطق پایین دست، افزایش درجه شوری آب، خشکی تالاب‌ها و تبعات اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن شد.

مردم شهرهای مختلف خوزستان بارها در اعتراض به پروژه‌های انتقال آب رودخانه‌های این استان اعتراض کرده و راهپیمایی‌های مسالمت‌آمیز و زنجیره‌های انسانی به راه انداخته‌اند.

در مقابل تعدادی از فعالان محیط زیست به دلایل واهی از سوی نهادهای امنیتی تحت فشار قرار گرفته و بسیاری از آنها نیز دستگیر شده‌اند.

خشکسالی

تنش آبی در 200 شهر ایران

پیش از این «حمیدرضا» کشفی، معاون راهبردی و نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب ایران از وجود تنش آبی در بیش از 200 شهر ایران در سال 1400 خبر داده بود.

اعلام وجود تنش آبی در ایران در حالی اعلام می‌شود که پروژه‌های انتقال آب و سیاست‌های سدسازی سال‌هاست که با توجیه رفع مشکل آب در ایران اجرا می‌شوند. واقعیت‌های موجود در ایران و بحران کمبود آب نشان می‌دهد که این سیاست‌ها به‌ویژه انتقال آب بین حوضه‌ای نه تنها مشکلی از این بحران حل نکرده بلکه باعث شکل‌گیری مشکلات دیگری شده ‌است.

شکل‌گیری کمپین‌های زیست‌محیطی برای مقابله با اثرات ویرانگر انتقال آب و ارتقای این کنش‌ها به جنبش اجتماعی، بحران آب در ایران را به بحرانی سیاسی-اجتماعی نیز تبدیل کرده‌ است.