محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران به مناسبت سال جدید چینی در توئیتر گفته است که سال موش سال سختی بود، امسال «سال گاو» سال بهتری خواهد بود. وی سال 2021 را پنجاهمین سال برقراری روابط دیپلماتیک بین ایران و چین دانست. این تبریک در پی نهایی شدن قرارداد 25ساله ایران و چین است. به‌موجب این قرارداد زیرساخت‌های نظامی، تسلیحاتی و اطلاعاتی در ایران با همکاری چین انجام می‌شود.
بر اساس قرارداد 25ساله ایران با چین، ایران در زمینه «سیاسی»، «همکاری اجرایی»، «انسانی و فرهنگی»، «قضایی، امنیتی و دفاعی» و «منطقه‌ای و بین‌المللی» قرارداد همکاری بسته است.
جزئیات این قرارداد به‌طور کامل منتشر نشده است، اما این توافق توسط خبرگزاری تابناک روز 23 ژوئن 2020 منتشر شد که در این خصوص نوشته بود: «هیئت دولت به ریاست حسن روحانی، رئیس‌جمهوری پیش‌نویس نهایی برنامه 25 ساله همکاری‌های جامع ایران و چین را بررسی و تائید کرد.»
اما گفته می‌شود که این توافق اولین بار از سوی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران پنج سال پیش در دیدار با «شی جین پینگ»، رئیس‌جمهوری خلق چین رقم‌زده شده که گفته است: «توافق رؤسای جمهوری ایران و چین برای یک روابط استراتژیک 25 ساله، کاملاً درست و حکمت‌آمیز است.»
گفته می‌شود که بر اساس گزارش نشریه پترولیوم اکونومیست در تاریخ 3سپتامبر 2019 این توافق ابعاد پنهانی نیز داشت است که «چین 280 میلیارد دلار در صنعت نفت و گاز ایران و 120 میلیارد دلار در صنعت حمل‌ونقل ایران سرمایه‌گذاری می‌کند. در مقابل شرکت‌های چینی اولویت اول اجرای پروژه‌ها هستند و 5 هزار سرباز چینی برای تأمین امنیت پروژه‌ها به ایران اعزام می‌شوند.»
چینی‌ها در ایران چه می‌کنند
در گزارشی که دنیای اقتصاد در 9 فوریه 2021 منتشر کرده آمده است شواهدی از حضور و اسکان چینی‌ها گفته شده است که چینی‌ها برای اقامت با مشکل اسکان مواجه هستند و مردم به دلیل شرایط کرونایی از اسکان دادن به چینی‌ها امتناع می‌کنند.
در این گزارش از چینی‌ها به‌عنوان «توریست چینی» نام‌برده شده است که برای سرمایه‌گذاری به ایران آمده‌اند.
در گزارش دیگری که ایلنا در 13 ژانویه 2020 منتشر کرده آمده است که چینی‌ها در ایران پروژه‌های سرمایه‌گذاری بیت کوین را دارند که مجوز ان توسط دولت به چینی‌ها داده‌شده است.
مزارع استخراج بیت کوین در ایران سبب شده است که شهروندان ایرانی خاموشی‌های بسیاری را متحمل شوند و برق ارزان‌قیمت ایران در اختیار چین برای استخراج بیت کوین قرار گیرد.
در جنوب ایران نیز صیادان از حضور صیادان چینی شاکی هستند و گفته شده است که چینی‌ها به طریق غیرقانونی «کف روبی» از آب‌های ایران ماهی صید می‌کنند که به‌صورت جهانی «غیرقانونی» است.
حضور ماهیگیران چینی زندگی بسیاری از صیادان ایرانی را نابود و اکوسیستم دریایی و تنوع زیستی آب‌های جنوب را با خطرات جدی رو‌به‌رو کرده است. بر اساس این گزارش حضور چینی‌ها باعث بیکاری بیش از 50 درصد صیادان بومی ایران شده است.
موضع قانون اساسی در مورد قرارهای خارجی ایران
با نهایی شدن قرارداد 25 ساله ایران و چین این نکته باقی است که بر اساس اصل 77 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «عهدنامه‌‌ها، مقاوله نامه‌‌ها، قراردادها و موافقت‌نامه‌های بین‌المللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد.» اصل 125 قانون اساسی نیز می‌گوید: «امضای عهدنامه‌‌ها و مقاوله‌‌نامه‌ها، موافقت‌نامه‌ها و قراردادهای دولت ایران با سایر دولت‌ها و همچنین امضای پیمان‌‌های مربوط به اتحادیه‌‌های بین‌المللی پس از تصویب مجلس شورای اسلامی با رئیس‌جمهوری یا نماینده قانونی او است.» بنابراین این قرارداد پیش از امضاء باید به تصویب مجلس برسد.
