پس از انتقاد سه امضا کننده اروپایی برجام با ایران از برنامه‌های تهران برای آغاز غنی‌سازی اورانیوم با خلوص 20 درصد؛ وزیر امور خارجه ایران مدعی شد که طرف‌های اروپایی هیچ کاری برای حفظ برجام انجام نداده‌اند.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران روز یکشنبه 17 ژانویه 2021، با انتشار پیامی در صفحه توئیتر خود تروئیکای اروپا را متهم به «کم‌کاری» در اجرای تعهدات خود ذیل توافق هسته‌ای کرد.
E3 leaders—who rely on signature of OFAC functionaries to carry out their obligations under JCPOA—have done ZILCH to maintain JCPOA.
— Javad Zarif (@JZarif) January 17, 2021
Remember @EmmanuelMacron's stillborn initiative or UK non-payment of court-ordered debt?
JCPOA is alive because of Iran and not E3, @JY_LeDrian.
ظریف در حساب کاربری خود نوشت: «رهبران سه کشور اروپایی- که برای اجرای تعهدات خود ذیل برجام بر امضا و اجازه کارگزاران اوفک (دفتر کنترل دارایی‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا) متکی هستند – هیچ کاری برای حفظ برجام انجام نداده‌اند.»
قابل‌ذکر است که رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پیشتر نقض برجام به‌وسیله ایران را تأیید کرده است اما گفت که این سازمان تا زمانی که طرف‌های برجام بخواهند به بازرسی خود از تأسیسات هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد.
فریدون عباسی رئیس کمیسیون انرژی در مجلس ایران روز دوشنبه 11 ژانویه، در واکنش به اظهارات پمپئو مبنی بر اینکه «اخراج بازرسان آژانس در صورت لغو نشدن تحریم‌ها تهدیدی فراتر از نقض برجام است»، گفت: «دولت به سبب اینکه تحریم‌ها را لغو کند راهبردی را در پیش گرفت که پذیرش پروتکل الحاقی بود، اما غربی‌ها در همین حال نیز هیچ‌کدام از تحریم‌های اعمال‌شده علیه کشورمان را برنداشتند؛ برای اینکه کشورهای عضو برجام وادار به انجام تعهدات خود شوند، مجلس شورای اسلامی توقف پروتکل الحاقی را مصوب کرد که دولت باید آن را عملیاتی کند.»
عباسی گفت: هیچ‌وقت بازرسان آژانس را اخراج نمی‌کنیم، بلکه آن‌ها را به کشور راه نمی‌دهیم؛ طبق قوانین زمانی که بازرسی، بخواهد وارد کشورمان شود باید به وی ویزا داده شود؛ پس وقتی ممانعت به عمل‌آوریم از بازرسی‌های سرزده ممانعت خواهیم کرد که این اقدام را نیز این مرحله‌به‌مرحله انجام خواهیم داد.
او با اشاره به «ندادن ویزا» به بازرسان به‌عنوان راه‌حل رفع مشکلات حضور بازرسان آژانس گفت: طبق قوانین زمانی که بازرس آژانس، بخواهد وارد ایران شود باید به وی ویزا داده شود؛ درصورتی‌که ممانعت به عمل‌آوریم از بازرسی‌های سرزده جلوگیری می‌شود.
نقض توافق و فراخوان توقف تنش‌آفرینی
این واکنش در پاسخ به هشدارهای فرانسه، بریتانیا و آلمان در روز شنبه 16 ژانویه مبنی بر اینکه ایران در حال استخراج اورانیوم به عنوان سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران است، صورت گرفت که از سوی ترویکای اروپایی به عنوان نقض تعهدات برجامی توصیف گردید.
در بیانیه مشترک ترویکا اروپایی از ایران خواسته شد، این فعالیت را پایان داده و بلافاصله به تعهدات برجامی خود بازگردد.
شایان ذکر است که برجام بر لزوم توقف تولید اورانیوم فلزی یا تحقیق و توسعه استخراج اورانیوم فلزی به مدت 15 سال تأکید دارد اما پارلمان ایران بر اساس مصوبه «برنامه اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» در دوم دسامبر گذشته، دولت ایران را موظف به خروج از تعهدات برجامی از جمله تولید اورانیوم فلزی ساخته است.
ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه یکشنبه 17 ژانویه، خواستار توقف تنش‌آفرینی از سوی ایران و بازگشت به برجام شد.
