در آستانه سالگرد سرنگونی هواپیمای اوکرانی کانادا تهران را به عدم پاسخگویی متهم كرد
در حالی که چند روزی برای سالگرد فاجعه سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی بر فراز تهران که به وسیله شلیک دو موشک سپاه پاسداران به طور فجیعی در آسمان متلاشی شد، باقی نمانده است، پیامدهای این حادثه هولناک تا این لحظه همچنان ادامه دارد.
پس از گزارش مستقل کانادا در مورد حادثه سرنگونی هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران ایران و اینکه مقامات تهران تحقیقات کافی و مناسب را در مورد این فاجعه انجام نداده‌اند، رالف گودل وزیر سابق کانادا و مسئول کمک به خانواده‌های قربانیان و بررسی نحوه مقابله با حوادث مشابه در آینده گفته است که تهران هنوز بسیاری از پرسش‌ها و ابهامات مربوط به این فاجعه را پاسخ نداده و بسیاری از جزئیات اصلی این حادثه هولناک ناشناخته مانده است.
گودل افزود: «تهران باید دلیل باز گذاشتن فضای هوایی در آن روز را روشن کند».
او افزود: «مقامات ایران همچنین باید پاسخ دهند که چرا سپاه پاسداران تصمیم به سرنگونی هواپیما گرفت»؟
گفتنی است که گزارش تحقیقاتی کانادا که متشکل از 79 صفحه است آورده است که کشورهای غربی از نحوه برخورد تهران با اثرات این فاجعه هولناک که منجر به کشته شدن 176 کشته شد، در سرخوردگی به سر میبرند. در این گزارش تاکید شده که جمهوری اسلامی به خانواده‌های قربانیان ظلم کرده است و هیچ تحقیقی در باره پیامدهای این فاجعه بر خانواده‌های قربانیان نکرده است
مخفی‌کاری ایران و عدم پذیرش مسئولیت پاسخگویی
این گزارش افزود ایران باید مسئولیت آنچه اتفاق افتاده را به عهده بگیرد. زیرا رژیم ایران هیچ گونه تحقیقاتی چه در ارتباط با ایمنی، کیفری یا غیره به صورت مستقل، عملی و به صورت شفاف انجام نداده است کما اینکه تاکنون هیچ پاسخی به سئوالات بسیار مهم در این زمینه نداده است.
در گزارش همچنین آمده است که علی‌رغم تقاضاهای متعدد دولت کانادا برای پاسخگویی ایران، اما کانادا تاکنون از مقامات تهران هیچ پاسخی دریافت نکرده است. تنها چیزی که ایران بارها تکرار کرده این است که حادثه یک اشتباه انسانی بوده که ناخواسته رخ داده است. اما به گفته کارشناسان دلایل و شواهد عکس این را نشان می‌دهد از جمله اینکه در صندوق سیاه نشان داده شده که هواپیما با دو موشک به فاصله زمانی 25 ثانیه مورد هدف موشک دوم قرار گرفته بود.
فاجعه سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی با دو موشک سپاه پاسداران
پرواز شمارهٔ 752 هواپیمایی بین‌المللی اوکراین یک پرواز مسافربری متعلق به هواپیمایی بین‌المللی اوکراین از مبدأ تهران به مقصد کیف بود که هدف شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفته و ساقط شد. این هواپیما در 8 ژانویه 2020 ساعت 6:19 صبح، اندکی پس از برخاستن از فرودگاه بین‌المللی خمینی هدف دو موشک قرار گرفت که به فاصلهٔ 24 ثانیه از سامانهٔ موشکی تور پدافند هوایی سپاه پاسداران شلیک شدند و کمی بعد این هواپیما در نزدیکی شاهدشهر استان تهران سقوط کرد. همهٔ 176 سرنشین این پرواز جان باختند. ایران بلافاصله علت سقوط را نقص فنی اعلام کرد. در مقابل کارشناسان بنابر شواهد فرضیه برخورد موشک را مطرح کردند. اما ایران برخورد هرگونه موشک به این هواپیما را انکار کرد. سپس در همان روز، ابوالفضل شکارچی، سخنگوی نیروهای مسلح ایران، این ادعا را «دروغ محض» خواند و تأکید کرد که «این موضوع توسط خط نفاق به نفع آمریکایی‌ها دنبال می‌شود و توطئه‌ای دیگر در حوزهٔ جنگ روانی» است. در روز بعد، مقامات اطلاعاتی آمریکایی اعلام کردند که تصاویر ماهواره‌های شناسایی مادون قرمز مستقر در فضا با اطمینان شلیک و نزدیک شدن دو موشک سطح به هوا به بدنهٔ هواپیما را نشان می‌دهد. مقامات دفاعی بریتانیا، ارزیابی آمریکایی‌ها در مورد برخورد موشک را تأیید کردند و نخست‌وزیر کانادا، جاستین ترودو، اظهار داشت شواهد نشان می‌دهد که این هواپیما توسط یک موشک ایرانی ساقط شده‌است. نیویورک‌تایمز با بررسی یکی از فیلم‌های منتشر شده در شبکه‌های مجازی که لحظهٔ برخود موشک به هواپیما را نشان می‌داد، صحت آن را با نظر کارشناسان خود تأیید کرد.
آمریکا، کانادا، بریتانیا، و استرالیا اعلام کردند این هواپیما بر اثر برخورد موشک زمین به هوا سقوط کرده‌است. سخنگوی دولت ایران اما بی‌درنگ با انتشار بیانیه‌ای هرگونه برخورد موشک را تکذیب کرد و آن را «عملیات روانی دولت آمریکا» عنوان کرد. در رسانه‌های رسمی و خبری در ایران نیز، کارشناسان، تحلیلگران و عده‌ای تحت عنوان متخصصان هوافضا، احتمال شلیک موشک به هواپیما را «یک شایعه»، «دروغ»، «شیادی آمریکا»، «جنگ روانی» و «سناریوسازی دروغین غرب» توسط «دشمنان»، «معاندین» و «ضدانقلاب» برای «دشمنی»، «به حاشیه بردن حمله به پادگان عین الاسد» یا «تلاش شرکت بوئینگ برای جلوگیری از سقوط سهام و سرپوشی بر روی مشکلات فنی هواپیمای خود» معرفی کردند و احتمال شلیک پدافند و همچنین سقوط هواپیما با این شلیک را از لحاظ علمی رد کردند. روز10 ژانویه نیز، خبرگزاری نسیم، وابسته به سپاه پاسداران، براساس «منابع آگاه خود» در فرودگاه خمینی و «طبق فرم موجود اجازهٔ پرواز» اعلام کرد که در شب حادثه هواپیما دچار اشکال فنی بوده و مهندس ایرانی که پیش‌بینی حادثه را می‌کرده اجازهٔ پرواز را نداده بود، اما مهندس اوکراینی ایرلاین مخالف کرده‌است و از این رو «فقط همان موتور هواپیما آتش گرفته‌است».
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، در تماس تلفنی با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین برای رفع اتهام‌ها از تشکیل تیم مشترکی از کارشناسان دو کشور برای بررسی دقیق علت حادثه خبر داد. ایران همچنین از همهٔ کشورهای مرتبط به موضوع دعوت کرد در تحقیقات حضور داشته باشند. با وجود درگیری نظامی، ایران حتی از آمریکا نیز برای حضور در تحقیقات دعوت کرد که در پی آن هیئت ملی ایمنی حمل و نقل آمریکا بامداد جمعه 10 ژانویه در بیانیه‌ای اعلام کرد که در تحقیقات مربوط به سقوط این هواپیما حضور خواهد داشت.
با وجود تحلیل‌ها و خبرسازی‌های مختلف، همچنین پنهان‌کاری‌ها و تکذیب‌های متوالی، در نهایت در تاریخ 11 ژانویه، شلیک موشک به پرواز 752 توسط ستاد کل نیروهای مسلح ایران تأیید شد. دلیل شلیک موشک به این هواپیمای مسافربری، در اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح، «خطای انسانی غیرعمد در تشخیص شیء پرنده» اعلام شده‌است.
در تاریخ 23 ژانویه، خبرگزاری اطلاعات و اخبار مستقل اوکراین، یونیان، اقدام به انتشار مکالمات برج مراقبت فرودگاه تهران در روز ساقط شدن هواپیمای اوکراینی کرده‌است که براساس آن برج مراقبت از طریق خلبان پرواز «آسمان» در جریان شلیک موشک و ساقط شدن هواپیمای اوکراینی قرار گرفته بود.
