شباهت یافتن تدریجی همسران با مرور زمان، حقیقتی است که ده‌ها سال است دانشمندان را به حیرت انداخته است. ایده اولیه این نظریه در سال 1987 از سوی پژوهشگران دانشگاه میشیگان مطرح شد؛ به این شکل که به گفته آنها، تجربه سال‌ها احساسات مشترک و پیوند روحی و جسمی منجر به پدیدار شدن وجوه تشابه در خطوط چهره در کلیه تفاصیل آن از قبیل چین و چروک و دیگر ویژگی های ظاهری می‌شود.
به نوشته روزنامه بریتانیایی «دیلی میل»، تیم پژوهشی از دانشگاه استانفورد با بازبینی نتایج این نظریه به این جمع بندی‌های تازه رسید که همسران، شریک زندگی خود را با توجه به شباهت‌های ظاهری انتخاب می‌کنند.
این نتایج جدید نشان داده که همسران در جستجوی شریک زندگی هستند که همان ویژگی‌های خودشان را داشته باشد و معیارهای و ارزش‌های مشابهی را دارا باشد.
این تئوری بر این مبنا است که همسران هر چه با هم به سنین بالاتر پا می‌گذارند، صفات مشابهی در آنها پدیدار می‌شود. پژوهشگران دانشگاه میشیگان در سال 1987 این تئوری را مطرح کردند آنها با مقایسه عکس‌های همسران در ابتدای پیوند آنها و بعد از مرور 25 سال از وصلت توانستند ظهور این شباهت ها را نشان دهند.
پیوند وجودی و شبیه سازی عاطفی
پس از مقایسه عکس‌های همسران در آغاز وصلت و پس از گذشت 25 سال دانشمندان به این جمع بندی رسیدند که «حقیقتا تشابه ظاهری » وجود دارد. در متن پژوهش دانشگاه میشیگان آمده است که تشابه صورت در هر یک از همسران که مدت بیشتری با شریک زندگی خود بسر برده باشد، مشاهده می‌شود که ناشی از مکانیزمی است که «شبیه سازی پیوسته عاطفی» نام دارد و حاکی از تکرار عکس العمل‌های افرادی است که ها هم زندگی کرده یا از نزدیک تعامل داشته و پیوند وجودی مستحکمی با یک دیگر دارند.
این پژوهش تا اینجا به پیش رفته که «تشابه میان نزدیکان چه بساز مربوط به وجود ژن‌های مشترک باشد اما در عین حال می‌تواند به دلیل پیوند دراز مدت اجتماعی باشد.»
517 زوج در معرض آزمایش
ایده شباهت یافتن تدریجی همسران در مورد تنی چند از زوج‌های مشهور صدق می‌کند از قبیل دنزل واشنگتن و همسرش بولیتا واشنگتن، کریستین بیل و داکش شپارد، خواننده مشهور کریستینا اگلیرا و همسرش ماتیو روتلر.
تیم پژوهشی دانشگاه استانفورد با بررسی پژوهش اجرا شده از سوی دانشگاه میشیگان در سال 1987 دقت نتیجه گیری های آن را مورد بازبینی قرار داد.
محققان استانفورد 517 عکس از صورت همسران را در ابتدای وصلت و بعد از 20 تا 69 سال مورد باز بینی قرار داده و تصاویر را به داوطلبان نشان داده و به آنها گفتند که یک فرد به عنوان «هدف» مشخص شده که باید با 6 نفر دیگر مقایسه شود که از جمله شامل تصویر همسر «هدف» نیز بود.
سپس از داوران شرکت کننده در این پژوهش خواسته شد تا فرد «هدف» از 6 تن دیگر بر أساس میزان شباهت مشخص کنند. داوطلبان توانستند هر یک از زوج ها را صرف نظر از قدمت عکس برداشته شده، مشخص کرده و همچنین دریابند که همسران با مرور زمان شباهتشان کمتر شده است.
شباهت از روز نخست
بر مبنای این نتایج، «صورت همسران از همان ابتدا زندگی مشترک شباهت به هم داشته و تشابه میان آنها به مرور زمان نبوده است.»
بر أساس این تحقیق، داوران در مورد ترتیب تشابه در عکس‌ها عرضه شده که چندین دهه پیش گرفته شده بود، هماهنگی داشتند، نظیر شناسایی سالمندان که عکس‌های دوران جوانی آنها نشان داده شده بود.
بخش دوم این تحقیق از تکنیک شناسایی صورت برای داوری در خصوص موارد تشابه استفاده کرد.این تکنیک نشان داد که از قدرت شناسایی انسان برای داوری درخصوص شباهت ها توانا تر است اما در عمل روشن شد که نتایج به دست آمده از این فناوری، تفاوتی با موراد بشری ندارد.
پژوهشگران استانفورد درخلاصه‌ای پیرامون نتایج این پژوهش نوشته‌اند که هیچ دلیلی موید نظریه مشهور پیرامون شباهت همسران یافت نشد و آنچه که اثبات گردید. این است که « شباهت همسران از همان روز نخست وصلت بوده و به مرور زمان افزایش نیافته است». به گفته آنها «ویژگی صورت با توجه به کاراکتر، هوش، ارزش ها و مرفه بودن زندگی، تفاوت می‌کند.»
