اعتراضات به تلاش‌ها برای ثبت ملی سنت فصل و خون‌بس ادامه دارد

منتشر شده در: آخرین به روزرسانی:
فعال‌سازی حالت خواندن
100% Font Size

در ادامه اعتراضات اجتماعی به تلاش‌ها برای ثبت ملی سنت فصل و خون‌بس به عنوان میراث ناملموس، یک موسسه فعال در زمینه حقوق زنان وعده‌های قوه قضائیه ایران در زمینه ثبت نشدن این سنت را ناکافی دانست و خواستار اعلام نظر قاطع این قوه شد.

روزنامه شهروند در مطلبی تحت عنوان روز سه‌شنبه 18 آگوست 2020 در مطلبی تحت عنوان «اعتراض زنان خوزستانی به ثبت ملی «خون‌بس» » گزارش کرد که «مخالفت‌ با تلاش برای ثبت دو رسم قدیمی بالا گرفته است.»

در روزهای گذشته صادق ‏جعفری چگنی، رئیس دادگستری شوش در فراخوانی در فضای مجازی، «فصل» و «خون‌بس» را دو ‏اثر فاخر اجتماعی و میراث معنوی و ناملموس دانست و فرهیختگان استان خوزستان را دعوت کرد که ‏برای ثبت ملی این دو رسم تلاش کنند.

در بخشی از گزارش روزنامه شهروند آمده که «از 10‌سال پیش تاکنون این پنجمین‌بار است که درخواست ثبت‌ملی رسم خون‌بس مطرح شده و با ‏اینکه آخرین‌بار، مسئولان وقت سازمان میراث فرهنگی، در پی اعتراض یونسکو به موضوع، آن را ‏متوقف کردند، حالا رئیس دادگستری شوش به خبرگزاری ایرنا گفته "این یک نگاه تنگ‌نظرانه به موضوع ‏است که بخواهیم مسأله را حقوق‌بشری کنیم. فرهنگ مردم خوزستان خیلی غنی‌تر از این است، اما ‏متأسفانه بعضی مواقع ریشه‌ها از یادمان می‌رود، این رسم برای این بوده که مانع ادامه خونریزی ‏شود، شما با هر وسیله‌ای جلوی خونریزی را بگیرید، مانعی ندارد، ضمن اینکه ایرادات این رسم به دلیل ‏تأثیر شرایط اجتماعی، اکنون برطرف شده، به‌طوری که در پرونده‌های قتلی که حل‌وفصل کردیم، به ‏هیچ‌وجه چنین چیزی مطرح نشده است‎.‎‏" ‏»

عاطفه بروایه، مدیر موسسه مردم‌نهاد «آوای زنان ریحانه اهواز» اما این حرف‌ها را عجیب می‌داند. او به ‏‏«شهروند» خبر می‌دهد که ابراهیم رئیسی، رئیس قوه‌قضائیه نامه این موسسه در مخالفت با این ‏موضوع را خوانده و به او خبر داده‌اند که این نامه در حال پیگیری است: «ما خواستار ‏جواب رسمی و قاطع هستیم. خبر سخنان آقای چگنی هنوز در سایت شورای حل اختلاف ‏استان وجود دارد. درخواست ثبت‌ملی خون‌بس، بازتولید خشونت علیه زنان است. قربانیان این رسم، ‏متعلق به نسل‌های قبلی زنان خوزستانند و هنوز از آن رنج می‌برند. اینکه از طرف یک زیرمجموعه ‏قوه‌قضائیه هم بیان شود، خشونت را ادامه‌دار می‌کند. من عرب هستم و می‌دانم که تا حد زیادی این ‏قضیه در بین عرب‌ها از بین رفته. آن‌قدر این عمل شنیع بوده که خود قبایل خودجوش به این نتیجه رسیده‌‌اند که کنارش بگذارند. حالا ریاست دادگستری یکی از شهرستان‌ها می‌گوید باید ثبت شود چون موجب حل ‏نزاع بوده است.»

سازمان حقوق بشر اهواز روز پنج‌شنبه 13 آگوست 2020 فاش کرد تلاش‌های حکومتی در ایران در جریان است که هدف از آن ثبت ثبت سنت «فصل = خونبس» به عنوان میراث فرهنگی مردم عرب اهواز است. براساس این سنت قبایل درگیر برای حل و فصل مشکلات، زنان جوانی که یکی از نزدیکانشان دست به قتل کسی زده‌اند، مجبور به ازدواج با یکی از مردان قبیله مقتول می‌شوند.

در بیانیه‌ای که اهرو در این‌باره منتشر کرد، آمده: « در حالی که برخی مناطق اقلیم اهواز در ماه‌های اخیر شاهد درگیری‌ها و منازعات قبیله ای و عشیره ای بوده و چنین حوادثی زندگی عادی بسیاری از شهروندان را تحت تأثیر قرار داده رئیس دادگستری شهرستان شوش در فراخوانی خواهان ثبت رسم «فصل» به عنوان میراث معنوی شده‌است.»

این سازمان اعلام کرد که براساس سندی که نسخه ای از آن توسط فعالان محلی به سازمان سازمان حقوق بشر اهواز رسیده، «این مقام قضایی همچنین ارسال اطلاعات تاریخی مردم و بزرگان عشایر جهت تکمیل پروندهٔ این رسم غلط در ادارهٔ میراث فرهنگی را نیز خواستار شده‌است.»

به باور نویسندگان بیانیه اهرو «این که رئیس دادگستری یک شهرستان به چنین اقدامی مبادرت می‌کند و از میان آداب و سنن فراوان مردم عرب اهواز بر ثبت سنتی غلط اصرار می‌ورزد که از مهمترین دلایل ادامهٔ کشمکش‌های عشایری و افزایش کینه‌ها است، نمی‌توان آن را در شرایط کنونی اقدامی از روی حُسن نیت و جهت کاستن از ناهنجاری‌های حاصل از نزاع‌های قبیله ای پنداشت.»

بیشترین بازدید موضوعات مهم