خبرگزاری ایسنا جمعه 24 ژوئیه به نقل از غلامرضا انصاری معاون وزیر خارجه ایران در امور اقتصادی درمورد «سند همکاری‌های راهبردی 25 ساله ایران و چین» تأکید کرد برای این‌که چنین سندی نهایی شود «مدت طولانی» زمان لازم است و تا آن زمان ممکن است سند «چندین بار» کم و زیاد شود.
انصاری با بیان این‌که الان تنها کاری که می‌شود کرد «صبرکردن» است گفت: «باید صبر کنیم مذاکرات آغاز شود، محتوای مذاکرات مشخص و توافقات روشن شود، آن وقت می‌توانیم بگوییم که این سندها به چه صورت باید منتشر شود.
معاون اقتصادی وزیر خارجه می‌گوید آغاز بحث دربارهٔ توافق بلندمدت با چین به سفر رئیس‌جمهوری این کشور به تهران در سال 94 (خورشیدی) برمی‌گردد. او افزود: «امروز بعد از پنج سال به اینجا رسیده‌ایم که در مرحله آماده‌سازی اسناد و انجام مذاکرات هستیم.»
از دید صاحب نظران مسائل سیاسی و اقتصادی ایران، این نحوه موضعگیری معاون اقتصادی وزیر امور خارجه ایران در تأکید بر زمان بر بودن توافق جنجالی با چین یا به تعبیر محافل اپوزسیون، قرارداد «ترکمان چین» در واقع نوعی عقب‌نشینی در برابر سونامی انتقادات طیف‌های مختلف سیاسی در داخل و بیرون از ایران از این توافق است که در حکم واگذاری عینی و عملی منابع درآمدزای کشور به چین در ازای تمدید تمدید عمر نظام در وضعیت اسف‌بار کنونی آن در ابعاد وخیم سیاسی اقتصادی و حتی امنیتی است.
این در حالی است که علی خامنه‌ای رهبر انقلاب در بهمن 94 در دیدار با شی جین پینگ گفته بود: «دولت و ملت ایران همواره به دنبال گسترش روابط با کشورهای مستقل و قابل اطمینان همچون چین بوده و هستند و بر همین اساس، توافق رؤسای جمهوری ایران و چین برای یک روابط استراتژیک 25 ساله، کاملاً درست و حکمت‌آمیز است.»
از سوی دیگر از سخنان مسئولان ارشد رژیم ایران، از جمله وزیر خارجه محمدجواد ظریف چنین برمی‌آید که ایران پیش‌نویس پیشنهادی خود را مدت‌ها پیش به طرفی چینی ارائه کرده‌است.
ظریف اول مرداد در حاشیه نشست هیئت دولت به خبرگزاری صدا و سیما گفت طرف چینی بر مبنای پیش‌نویس پیشنهادی تهران سندی را ارائه داده و ایران آمادگی دارد برای نهایی کردن آن مذاکرات را آغاز کند.
خوشبینی ظریف، توقف سفرهای رسمی
وزیر خارجه ایران می‌گوید «ما بسیار به توافق نزدیک هستیم» و «احساس ما این است که طی چند ماه می‌شود این سند را نهایی کرد و انشاءالله به امضا رساند.»
مطابق گزارش‌های رسمی پیش‌نویس پیشنهادی ایران برای سند همکاری بلندمدت ایران و چین در روزهای ابتدایی تیرماه در هیئت دولت تصویب و برای پیگیری و فراهم کردن زمینه مذاکرات دربارهٔ آن به وزارت خارجه ارجاع داده شد.
به رغم خوشبینی ظریف در مورد «بسیار نزدیک» بودن نهایی شدن توافق، معاون او می‌گوید: «یکی از موضوعاتی که الان با چین داریم بحث رفت و آمدهاست؛ الان سفر از ایران به چین یا از چین به ایران، به ویژه سفرهای رسمی، متوقف است.»
ظریف انجام نشدن دیدارهای رسمی و مذاکرات را بحران شیوع کرونا عنوان کرده‌است. وزیر خارجه ایران یک روز پیش از آن برای دیدار و مذاکره با همتای روسی خود به مسکو سفر کرد.
شایان ذکر است مدتی است بحث دربارهٔ «سند همکاری‌های راهبردی 25 ساله ایران و چین» در رسانه‌ها و فضای مجازی بسیار داغ شده، در حالی که هنوز چنین «سندی» تنظیم نشده و مذاکره دربارهٔ پیش‌نویس‌هایی که دو طرف تهیه کرده‌اند کلید نخورده‌است.
