سازمان بین‌المللی مهاجرت دوشنبه 8 ژوئن با نشر اعلامیه‌ای نوشت، طی پنج ماه سال جاری میلادی 310 هزار و 950 مهاجر افغان از ایران به افغانستان بازگشت کرده‌اند.
در این اعلامیه آمده، این مهاجرین افغان از تاریخ اول ژانویه الی 6 ژوئن امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا از ایران به کشور شان بازگشت کرده‌اند. براساس این اعلامیه، مهاجرین افغان از طریق مرزهای نیمروز و اسلام قلعه وارد افغانستان شدند.
در این اعلامیه به بازگشت افغان‌ها از پاکستان نیز اشاره شده و آمده است، طی پنج ماه سال جاری یک هزار و 846 مهاجر افغان از پاکستان بازگشت کرده‌اند.
بازگشت هزاران مهاجر افغان از ایران به افغانستان در شرایطی صورت می‌گیرد که موتر (خودرو) حامل پناهجویان افغان چهارشنبه 3 ژوئن 2020 در جاده مهریز در ابتدای پل کمربند یزد ایران آماج تیراندازی نیروهای انتظامی ایران قرار گرفت و حریق شد که در نتیجه سه نفر بر اثر جراحات و سوختگی جان‌باختند.
وزارت امور خارجه افغانستان نیز تایید کرده که در این رویداد سه نفر جان‌باخته، چهار نفر زخمی و شماری نیز مفقود هستند.
وزارت امور خارجه افغانستان شنبه 6 ژوئن با نشر اعلامیه‌ای نوشت: «معاون سرمحقق عبدالغفور لیوال، سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در تهران با مقامات دولتی ولایت یزد دیدار داشته و حادثه المناک حریق و هدف قرار گرفتن موتر حامل اتباع افغان را که منجر به شهادت و مجروح شدن هموطنان ما گردید، به دقت مورد پیگیری و تحقیق لازم قرار داده است. در این دیدارها مقامات ولایت یزد ضمن قبول نمودن تیراندازی نیروهای انتظامی ایران بر موتر حامل اتباع افغان، اطمینان داده‌اند که مسببین حادثه، مورد پیگرد قانونی از سوی نهادهای عدلی و قضایی جمهوری اسلامی ایران قرار خواهند گرفت».
در این اعلامیه تاکید شده که وزارت امور خارجه افغانستان پس از دریافت نتایج تحقیق در مورد این حادثه با جانب ایران صحبت خواهد کرد.
در همین حال، خبرگزاری ایسنا گزارش داد، رسول موسوی مدیر کل غرب آسیا در وزارت خارجه ایران در توییتی نوشت: «اجازه دهید با کلمات بازی نکنیم. پلیس ایران به قاچاقچیان شلیک می‌کند. چه قاچاقچی مواد مخدر باشد چه قاچاقچی انسان، اگر به اخطار پلیس توجه نشود. حمل 13 نفر در یک خودرو 4 نفره ( 3 نفر در صندوق عقب) اگر قاچاق نیست چه هست؟»
از سوی دیگر، برخی کاربران افغان در شبکه‌های اجتماعی شنبه 6 ژوئن با راه‌اندازی هشتگ «کمی آب بیار که سوختم» تیراندازی نیروهای ایرانی به موتر(خودرو) حامل اتباع افغانستان در یزد ایران را شدیداً محکوم کردند و از دولت افغانستان خواستند به این حادثه به‌گونه جدی رسیدگی کند.
تحقیقات درباره حادثه غرق شدن کارگران افغان در مرز ایران پایان نیافته است.
تیراندازی نیروهای انتظامی ایران به موتر(خودرو) حامل پناهجویان افغان پس از گذشت یک‌ونیم ماه از حادثه غرق شدن کارگران افغان در مرز ایران رخ داده است که براساس نتایج تحقیق کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، نیروهای مرزی ایران کارگران افغان را پس از شکنجه به رودخانه هریرود انداختند.
این کمیسیون در گزارشی نوشت، شمار مجموع مهاجرین افغان 46 نفر بودند که 10 نفر در این حادثه جان باختند، 15 نفر مفقود هستند و 21 نفر دیگر خود شان را نجات دادند.
هم‌چنان، تحقیقات کمیساریای دو کشور در مورد این حادثه نتیجه داد و قرار است این حادثه توسط هیأت‌های دیپلماتیک کابل – تهران بررسی شود و هنوز نتایج این تحقیق اعلام نشده است.
اما محسن بهاروند، معاون امور حقوقی وزارت خارجه ایران به تازگی به خبرگزاری ایرنا گفته است، که تحقیقات تهران نشان می‌دهد که این حادثه توسط مرزبانان ایرانی صورت نگرفته است.
بهاروند اضافه کرد: «ما مدرکی پیدا نکردیم که این اتفاق در سوی ایران باشد. از سویی، سالانه 500 هزار تردد غیرقانونی از مرزهای افغانستان به ایران انجام می‌شود و نیروهای مرزبانی ایران در یک رویه مشخص با متخلفان برخورد می‌کنند».
وی ادامه داد به مقام‌های افغانستان «اعلام کرده‌ایم که فارغ از بررسی‌های ایران، اگر مدارکی در این باره وجود دارد، در اختیار ما قرار دهید تا مورد بررسی قرار دهیم. در سفر اخیر هیأت ایرانی به کابل، مدارکی مبتنی بر تعدادی عکس و مصاحبه به ما تحویل داده شد».
محس بهاروند علاوه کرد، این مدارکی افغانستان تحت بررسی قرار دارد.
