اظهار شرمساری 250 تن از فعالان سیاسی و مدنی ایران از غرق شدن مهاجرین افغان
سحام نیوز شنبه 16 مه نوشت، 250 تن از اساتید دانشگاه و فعالان سیاسی، مدنی و حقوق بشری ایرانی داخل و خارج از ایران طی بیانیه‌ای فاجعه جنایت بار علیه مهاجران افغان در مرز دو کشور را محکوم کرده و از آن اظهار شرمساری کرده اند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «تاسفبار است که ظلم و جنایتی که هر از چندی در مرزهای غربی کشورمان نسبت به کولبران کرد ایرانی تکرار می‌شود این بار در مرزهای شرقی کشور نسبت به مهاجران مظلوم افغانستانی اعمال گردیده است».
در ادامه این بیانیه ذکر شده: «ما جمعی از فعالان سیاسی، مدنی و حقوق بشری ایرانی از داخل و خارج از کشور، از گرایشات مختلف فکری و سیاسی؛ این جنایت ضدانسانی نسبت به شهروندان زحمتکش کشور همسایه مان افغانستانِ را محکوم می‌کنیم و از اینکه مرزبانان کشورمان چنین رفتار شرم آوری را مرتکب شده‌اند به شدت متاسفیم».
در این بیانیه نوشته شده: «ما امضاکنندگان این بیانیه خواهان معذرت‌خواهی رسمی دولت ایران از خانواده‌های قربانیان، مردم و دولت افغانستان، همکاری همه‌جانبه برای روشن شدن همه ابعاد این جنایت و نیز کشف بقیه اجساد، پرداخت غرامت به خانواده قربانیان، مجازات خاطیان و جلوگیری از تکرار این گونه فجایع هستیم. حکومت ایران باید بدون هر گونه اهمال، تعلل و سرپیچی به پروتکل‌های بین‌المللی در باره مهاجران پایبند باشد و قوانین همسو با آن را تصویب و اجرا نماید».
براساس این بیانیه: «امید است فعالان مدنی و حقوق بشری ایران که توانسته‌اند با فعالیت‌ها و فشارهای مدنی خویش اصلاحاتی ولو معدود را به نفع مهاجران مظلوم افغانستانی (و هم‌میهنان افغانستانی الاصل) به سرانجام برسانند به تلاش‌های روشنگرانه خویش هم در میان شهروندان ایرانی(جهت ریشه کن کردن خارجی ستیزی با مهاجران افغانستانی) و هم برای بهبود وضعیت زندگی کودکان، زنان و مردان افغانستانی (و یا افغانستانی تبار) در ایران ادامه دهند».
آغاز تحقیقات مشترک کابل – تهران
وزارت امور خارجه افغانستان پنج‌شنبه 14 مه با نشر اعلامیه‌ای نوشت، تحقیقات مشترک کابل – تهران در مورد حادثه غرق شدن مهاجرین افغان آغاز شده است.
در این اعلامیه آمده که این تحقیقات توسط کمیساریای مرزی هر دو کشور به هدف یافتن حقایق و تأمین عدالت در محل حادثه جریان دارد.
وزارت امور خارجه افغانستان باردیگر تاکید کرده که ادعای غرق شدن مهاجرین افغان توسط مرزبانان ایرانی را با تمام قوت تا تأمین عدالت بررسی خواهد کرد.
در همین حال، هیأت حقیقت‌یاب حکومت افغانستان یک‌شنبه 10 مه نتایج اولیه‌اش را در مورد ادعای به آب‌انداختن مهاجرین افغان توسط مرزبانان ایرانی را اعلام کرد.
محمد حمید طهماسی رئیس این هیأت حقیقت‌یاب در نشست خبری در ولایت هرات گفت، بررسی‌های ابتدایی این هیأت نشان می‌دهد که شمار مجموع مهاجرین افغان که وارد مرز ایران شده بودند 46 نفر بودند که 12 جسد پیدا شده و 11 نفر هنوز ناپدید هستند.
طهماسی اضافه کرد، بررسی هیأت حقیقت‌یاب دولت افغانستان پیرامون رویداد غرق و ناپدید شدن شماری از مهاجرین افغان در منطقه مرزی «دهنه ذوالفقار» با ایران، در ظرف یک هفته آینده تکمیل خواهد شد.
ایران: ما در غرق شدن مهاجرین افغان دست نداریم
هم‌زمان با افزایش اعتراض‌ها به ادعای شکنجه و به رودخانه انداختن مهاجرین افغان توسط مرزبانان ایرانی، وزارت امور خارجه ایران دوشنبه 11 مه با نشر اعلامیه‌ای نوشت، مرزبانان ایرانی در غرق شدن مهاجرین افغان هیچ دخالتی نداشته‌اند.
عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفته است: «اولا به لحاظ واقعیات عینی، بر اساس گزارش‌های تایید شده که از مرزبانی جمهوری اسلامی ایران دریافت شده است در تاریخ مورد نظر و در محدوده ادعایی نه تنها چنان واقعه‌ای رخ نداده و مواجهه‌ای از هیچ نوع میان نیروهای جمهوری اسلامی ایران با اتباع افغان رخ نداده چه رسد به ادعاهای ناظر بر انتقال افراد به اردوگاه یا رفتارهای دور از شان انسانی».
موسوی اضافه کرد: «در آن زمان به دلیل شرایط خاص جوی در منطقه حتی هیچگونه ورود اتباع افغان به خاک جمهوری اسلامی ایران ثبت نشده است. علیرغم اطمینان کامل مجددا به کلیه دستگاه‌های ذیربط دستورات لازم جهت بررسی دقیق و جامع موضوع صادر شد که نتیجه بررسی‌های تکمیلی سایر دستگاه‌ها نیز موید گزارش مرزبانی بوده و وقوع حادثه و دخالت ادعائی را بطور کامل رد نموده است».
وی اظهار کرد: «اصولا در ماه‌های اخیر، با توجه به شیوع بیماری کرونا و با هدف دور نگاه داشتن مرزبانان از خطر ابتلا به ویروس کرونا، براساس دستورهای ابلاغ شده مرزبانی، جمهوری اسلامی ایران هیچ اردوگاهی در مناطق مرزی به صورت دایر ندارد و هرگونه ادعاهایی از قبیل انتقال اتباع افغان به اردوگاه یا اجبار آنان به کار اجباری و مانند آن از ریشه غلط و دروغ است».
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران یادآوری کرد: «نفس همین ادعاها که معلوم است توسط کسانی ساخته شده که حتی از وضعیت جدید در طرف ایرانی مرز مشترک بی‌اطلاع هستند، نشان می‌دهد اصل موضوع تا چه اندازه ساختگی است».
هم‌چنان، کاظم صمدی فرمانده هنگ مرزی تایباد ایران مدعی است ماجرای غرق شدن مهاجرین افغان «دروغ» است، وی سه مکاتبه رسمی مرزی و دو مرحله تقاضای ملاقات اضطراری مرزی کرده، اما با عدم پاسخ‌گویی مواجه شده‌است.
ابوالفضل حسن‌بیگی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورا در ایران نیز روز جمعه 15 مه 2020 در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا نیز مدعی شد که مهاجرین افغان در خاک افغانستان جان شان را از دست داده اند.
