اولین واکنش رسمی وزارت امورخارجه ایران به فعال‌سازی مکانیسم ماشه
سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امورخارجه ایران روز سه شنبه 14 ژانویه 2020 در اولین واکنش رسمی به بیانیه سه کشور اروپایی مبنی بر فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» تأکید کرد که ایران به هرگونه بدعهدی، سوءنیت و اقدامات غیرسازنده با جدیت و قاطعیت به‌طور مناسب پاسخ خواهد داد.
سخنگوی وزارت امورخارجه ایران در واکنش به فعال‌سازی ساز‌وکار موسوم به مکانیسم حل اختلاف توسط سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان اعلام کرد «ابتدا این توضیح لازم است که اقدام سه کشور اروپایی یک اقدام کاملاً انفعالی و از موضع ضعف به‌شمار می‌رود. فرآیند حل و فصل اختلافات در برجام را جمهوری اسلامی ایران از یک‌سال و اندی پیش و با ارسال نامه‌های رسمی از سوی وزیر امور خارجه کشورمان به هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام آغاز کرده و لذا نه به لحاظ فرآیندی و نه به لحاظ عملی اتفاق جدیدی نیفتاده است.»
موسوی در ادامه مدعی شد «واقعیت آن است که به‌دنبال اعلام خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های این کشور که باید وفق برجام لغو می‌شدند، برجام در یک وضعیت عدم توازن و ناپایدار قرار گرفت. در نتیجه جمهوری اسلامی ایران وفق بند 36 برجام با آغاز فرآیند حل و فصل اختلافات، مسئله را به کمیسیون مشترک برجام ارجاع داد و این کمیسیون در جلساتی که برای رسیدگی به درخواست ایران برگزار شد، چه در سطح مدیران سیاسی و چه در سطح وزرا، با اجماع و تأکید همه طرف‌های برجام مبنی بر اینکه سبب اصلی وضعیت بغرنج کنونی، خروج غیرقانونی آمریکا از برجام است، راه‌حل‌هایی را برای جبران این وضعیت تصویب کرد. اما متأسفانه در مدت یک‌سال طرف‌های اروپایی برجام با وجود تعهداتی که هم در برجام داشتند و هم صراحتاً و به‌طور رسمی پس از خروج آمریکا از برجام در جلسات کمیسیون مشترک برعهده گرفتند، نتوانستند اقدامی ملموس و جدی برای ایفای تعهدات خود صورت دهند و به همین سبب نیز، کشورمان از مقررات پیش‌بینی شده در بندهای 26 و 36 برجام استفاده و اجرای بخشی از تعهدات هسته‌ای خود را طی پنج گام با فواصل زمانی قابل ملاحظه متوقف کرد.»
سخنگوی وزارت امورخارجه در ادامه افزود «در حقیقت اعلام آغاز فرآیند حل و فصل اختلافات و فعال کردن بند 36 برجام از سوی طرف‌های اروپایی در فضایی مطرح می‌شود که این بند از مدتها پیش توسط جمهوری اسلامی ایران مورد استناد قرار گرفته است و وضعیت جدیدی ایجاد نخواهد شد؛ البته چنانچه اروپایی‌ها - که در بیانیه خود مدعی هستند این اقدام را با حسن‌نیت و با هدف حفظ برجام صورت داده اند - به جای تلاش برای ایفای تعهدات خود و بهره‌مند کردن ایران از آثار لغو تحریمها وفق پیوست دوی برجام، به تداوم مسیر وادادگی در برابر آمریکا ادامه دهند یا بخواهند از فرآیند حل و فصل اختلافات در کمیسیون مشترک برجام سوءاستفاده کنند، باید خود را برای پذیرش تبعات آن نیز آماده کنند که این تبعات قبلاً به آنان از طرق مقتضی گوشزد شده است.»
فرانسه، بریتانیا و آلمان روز سه شنبه 14 ژانویه 2020 از فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران خبر دادند. این سه کشور اروپایی عضو برجام در بیانیه مشترکی تأیید کردند که تصمیم خود را برای فعال کردن مکانیسم ماشه پس از عدم تحقق تعهدات ایران در توافق هسته‌ای اتخاذ کرده‌اند.
در بخش‌هایی از این بیانه آمده است «به دلیل اقدام‌های ایران چاره‌ای نمانده» جز این که مکانیسم ماشه را فعال کنیم.
پس از انتشار خبر کاهش تعهدهای هسته‌ای از سوی ایران، اگر هر یک از طرف‌های باقی‌مانده در برجام باور داشته باشند که ایران با این اقدام توافق را نقض کرده، می‌توانند روندی را آغاز کند که تنها در مدت 65 روز به شورای امنیت و بازگشت تحریمها منتهی شود.
