محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهوری ایران روز پنجشنبه 17 اکتبر تهدید به برداشتن گام چهارم کاهش تعهدات این کشور در برجام کرد.
واعظی خواستار عمل اروپا به تعهدات برجامی خود شد و گفت: «در صورت عمل نکردن اروپا به تعهدات برجامی خود، ایران آماده برداشتن گام چهارم کاهش تعهدات خود در برجام است.»
رئیس دفتر رئیس جمهوری ایران از تشکیل یک کمیته در راستای برداشتن گام چهارم کاهش تعهدات خبر داد و گفت: «این کمیتهها هم گام سوم و هم تأثیرات آن را رصد میکنند».
محمود واعظی خاطرنشان کرد: «همچنین این کمیته برسی میکند که گام چهارم با توجه به شرایط که هست باید چه نوع اقداماتی را در دستور کار قرار دهد.»
واعظی تصریح کرد: «طبیعی است که نتیجه این تصمیمات یک هفته قبل از اتمام دو ماه مهلت ایران به کشورهای اروپایی به رئیسجمهور تقدیم میشود.»
رئیس دفتر رئیس جمهوری ایران در پایان افزود: «اگر هدفگذاریهای انجامشده برای گام سوم محقق نشود و اروپاییها و گروه 1+4 نتوانند به تعهدات خود عمل کنند طبیعی است برای برداشت گام چهارم اقدام میکنیم.»
پیشتر عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران گفت: «که این کشور تا کنون از توافق هستهای (برجام) خارج نشده است اما خروج از این توافق بینالمللی را در دستور کار قرار داده است؛ خروجی که به گفته این دیپلمات ارشد ایرانی، مرحله به مرحله خواهد بود.»
عراقچی درباره گام بعدی بعد از مهلت 60 روزه به اروپا اظهار کرد: «ستون بعدی درصد غنی سازی است. یعنی اینکه ما دیگر به غنای 3.67 درصد پایبند نیستیم و هر درصدی که بخواهیم بر اساس نیازمان تولید میکنیم. همچنین ستون دیگر بحث اراک است. در برجام قرار شده راکتور اراک مدرنسازی شود. یعنی این راکتور پیشرفته شود و ضایعات سوخت آن پلوتونیوم نداشته باشد. چرا که ما اساساً دنبال بمب اتم نیستیم و با سیاستها و اصولمان هم خوانی ندارد. در مدل سازی راکتور قرار بود 1+5 به ما کمک کند که الان شدند 4+1 و چین و روسیه به همراه ایران رئیسان کارگروه مشترک مدرنسازی راکتور اراک هستند اما در یک سال اخیر روند کار به خوبی پیش نرفته است و علت هم ترس شرکتهای چینی از همکاری با ایران و تهدید آمریکا برای تحریمشان است».
او با بیان اینکه نقشه راه روشن است و تصویر واضحی مقابل چشمان 1+4 قرار دارد، تاکید کرد: «با همه اینها ایران برای مذاکره در همه سطوح آمادگی دارد اگر طرف مقابل مراجعه کند».
توافق هستهای که به آن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هم گفته میشود، سال 2015 میان ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 متشکل از آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به علاوه آلمان منعقد شد. برپایه این توافق، در برابر محدود شدن برنامه هستهای ایران، تحریمهای اعمال شده علیه این کشور لغو یا تعلیق شد.
اما دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا، این توافق را که در دوره ریاستجمهوری باراک اوباما منعقد شده بود، «بدترین توافق» میداند. از این رو ماه مه 2018 ضمن اعلام خروج از توافق، دستور از سرگیری تحریمهای هستهای علیه ایران را صادر کرد.