شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز آل‌سعود، ولی‌عهد و وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی در گفت‌وگو با شبکه آمریکایی CBS به موضوعات مختلفی از جمله مرگ جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی کشته شده در ترکیه، #حملات_آرامکو، ایران و حوثی‌ها اشاره و به سوالات مطرح شده در این زمینه پاسخ داد.
بخش فارسی العربیه، ترجمه مشروح گفت‌وگوی ولی‌عهد سعودی را در اختیار خوانندگان خود قرار می‌دهد:
آیا شما دستور قتل جمال خاشقجی را صادر کردید؟
جواب بدون شک «نه» است. این یک جنایت فجیع بود، اما به عنوان یک رهبر در پادشاهی عربی سعودی، مسئولیت کامل آن را بر عهده می‌گیرم، به ویژه آنکه این [قتل] از سوی مسئولانی که در دولت سعودی کار می‌کردند، صورت گرفت.
منظور شما از اینکه مسئولیت این امر را بر عهده می‌گیرید، چیست؟
هنگامی که جنایتی علیه یک شهروند سعودی از سوی کارکنان دولت این کشور صورت می‌گیرد، باید به عنوان رهبر، این مسئولیت را بر عهده بگیرم. آنچه روی داد، اشتباه بود و باید همه اقدامات لازم برای جلوگیری از روی دادن حوادثی مشابه در آینده را انجام داد.
جهان می‌خواهد جواب این سوال را بداند. چگونه ممکن است از این عملیات بیاطلاع بوده باشید؟
برخی گمان می‌کنند که من باید از آنچه 3 میلیون نفری که برای دولت سعودی کار می‌کنند، روزانه انجام می‌دهند، اطلاع داشته باشم. غیرممکن است که این 3 میلیون نفر گزارش کار روزانه خود را به رهبر پادشاهی عربی سعودی و یا نفر دوم دولت این کشور ارائه کنند.
دو تن از نزدیک‌ترین مشاوران شما متهم به طراحی این توطئه هستند و از سوی پادشاه کنار گذاشته شده و از دایره نزدیکان شما اخراج شدند. سوال این است که چگونه نمی‌توانید اطلاع داشته باشید که اشخاص نزدیک به شما این کار را کرده باشند؟
تحقیقات در حال انجام است و هرگاه اتهام علیه کسی به اثبات برسد، محاکمه خواهد شد، بدون هیچ استثنایی و بدون در نظر گرفتن این موضوع که چه جایگاهی دارد.
گزارش دادستان سعودی درباره افرادی که به دست داشتن در این جنایت متهم شده‌اند را خواندم. جزئیات هولناک بود. زمانی که شنیدید افراد نزدیک به شما و در دولت شما چنین جنایت هولناکی انجام داده و دولت آمریکا باور دارد شما دستور این کار را داده‌اید، چه فکری کردید؟
فکر می‌کنم آنچه گفتید، نادرست است. هیچ بیانیه‌ای رسمی صادر شده از سوی آمریکا درباره این موضوع وجود ندارد. هیچ داده یا نشانه آشکاری که نشان دهد فردی نزدیک به من چنین کاری کرده باشد، وجود ندارد. همه آنچه هست، اتهاماتی است که در حال بررسی است. اما یک چیز دیگر، شما نمی‌توانید دردی که ما و به ویژه به عنوان دولت پادشاهی عربی سعودی درباره چنین جنایاتی احساس می‌کنیم را تصور کنید.
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا با درجه اطمینان متوسط تا زیاد، به این نتیجه رسید که شما شخصا خاشجقی را مورد هدف قرار داده و احتمالا دستور قتل او را صادر کرده‌اید.
امیدوارم چنین اطلاعاتی به شکل عمومی منتشر شود. اگر اطلاعاتی وجود دارد که مرا متهم به کار می‌کند، امیدوارم منتشر شود.
ستون‌نویس یک روزنامه چه تهدیدی می‌تواند برای سعودی ایجاد کند که او را مستحق چنین قتل وحشیانه‌ای می‌کند؟
هیچ تهدیدی از سوی هیچ روزنامه‌نگاری وجود ندارد. آنچه سعودی را تهدید می‌کند، چنین رفتارهایی علیه روزنامه‌نگار سعودی و این جنایت هولناک که در کنسولگری سعودی روی داده، است.
قبل از اینکه به اینجا بیایم، یک عضو بارز مجلس سنای آمریکا با من گفتگئ کرد و گفت که به دلیل آنچه برای خاشقجی رخ داد و آنچه در یمن روی می‌دهد، «دید مثبت چندانی در قبال سعودی در کنگره وجود ندارد.» روابط شما چقدر آسیب دید؟
روابط ما بسیار بیشتر از این است. این یک حادثه هولناک است که برای همه ما دردآور است. وظیفه ما این است که شب و روز کار کنیم تا این موضوع را پشت سر بگذاریم و مطمئن شویم که آینده ما بسیار بهتر از هر چیزی باشد که در گذشته روی داده است.
این حمله قلب صنعت نفت سعودی را مورد هدف قرار داد. آیا از این حمله غافلگیر شدید؟
اندکی با شما اختلاف نظر دارم. این حمله قلب بخش انرژی سعودی را هدف قرار نداد، بلکه به قلب بخش انرژی جهان ضربه شد. این حمله حدود 5.5 درصد از نیاز انرژی جهان را از کار انداخت، نیاز آمریکا، چین و همه جهان.
سعودی بزرگ‌ترین وارد کننده تسلیحات و تجهیزات نظامی جهان است. میلیاردها دلار صرف این تجهیزات شد. پس چگونه است که [این تجهیزات] نمی‌تواند مانع چنین هجومی شود؟
وسعت سعودی تقریبا به اندازه یک قاره است. سعودی از همه اروپای غربی وسیع‌تر است. ما از 360 درجه مورد تهدید قرار داریم و پوشش کامل همه [مناطق پیرامون] دشوار است.
از نظر شما چه دلیل استراتژیکی وجود داشت که ایرانی‌ها را به حمله به آرامکو واداشت؟
به باور من این یک حماقت است. هیچ هدف استراتژیکی وجود نداشت. تنها یک احمق می‌تواند به روند تامین 5 درصد از انرژی دنیا حمله کند. تنها هدف استراتژیک اثبات حماقت آنهاست و آنها این کار را کردند.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا آنچه ایران انجام داد را «اقدام جنگی» توصیف کرد. آیا این حمله واقعا یک اقدام جنگی بود؟
آری، بدون تردید.
روی‌دادن جنگی میان سعودی و ایران چه پیامدهایی برای منطقه دارد؟
منطقه حدود 30 درصد انرژی جهان را تامین کرده و 20 درصد گذرگاه‌های تجارت جهانی را در خود دارد و 4 درصد تولید ناخالص جهانی از این منطقه است. تصور کنید که این سه موضوع متوقف شود. این به معنای فروپاشی همه اقتصاد جهان است، نه فقط سعودی و یا کشورهای خاورمیانه.
به نظر می‌رسد ایران پس از خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌ای و وضع تحریم‌های شدید، آماده است با هدف بهبود موضعش، ریسک جنگ را بپذیرد. حسن روحانی تا برداشته نشدن تحریم‌ها مذاکره نمی‌کند. او گیر افتاده است. ولی‌عهد گفت که همه گزینه‌ها باید روی میز باقی بماند.
بدون شک اگر جهان موضع جدی و بازدارنده در قبال ایران نگیرد، شاهد اتفاقات بیشتری خواهد بود و منافع جهانی مورد تهدید قرار خواهد گرفت و روند تامین انرژی متوقف خواهد شد و قیمت نفت به سطح غیرقابل باوری خواهد رسید که تا کنون آن را ندیده‌ایم.
آیا پاسخ باید نظامی باشد؟
امیدوارم این اتفاق رخ ندهد.
چرا نه؟
زیرا که راه‌حل سیاسی و مسالمت‌آمیز بسیار بهتر از راه‌حل نظامی است.
آیا اعتقاد دارید که ترامپ باید با روحانی دیدار کرده و توافق جدیدی را بنا نهند؟
بدون تردید این چیزی است که ترامپ می‌خواهد و همه ما می‌خواهیم. آنکه نمی‌خواهد پشت میز مذاکرات بنشیند، خود ایرانی‌ها هستند.
جنگ را بدترین بحران انسانی در جهان توصیف کردید. آیا زمان آن نرسیده که جنگ در یمن پایان پذیرد؟ راه‌حل چیست؟
اولا اگر ایران دست از حمایت از شبه‌نظامیان حوثی بردارد، راه‌حل سیاسی بسیار آسان‌تر خواهد بود. ما امروز همه ابتکارات برای حل و فصل سیاسی درون یمن را به کار می‌گیریم و امیدواریم این اتفاق هر چه سریع‌تر رخ دهد.
آیا شما امشب می‌گویید که خواهان مذاکره برای پایان دادن به جنگ در یمن هستید؟
ما هر روز این کار را می‌کنیم، اما می‌کوشیم که [نتایج] این گفتگوها در داخل یمن اجرایی شود. اعلام حوثی‌ها در چند روز پیش برای آتش‌بس را یک اقدام مثبت برای برداشتن یک گام رو به جلو در زمینه افزایش کارایی گفتگوهای سیاسی می‌دانیم.
چرا پس از 5 سال، امشب شما خوشبین شده‌اید که آتش‌بس باید ادامه پیدا کند و می‌تواند منجر به پایان جنگ در یمن شود؟
به عنوان یک رهبر، هر روز باید خوشبین باشم. نمی‌توانم بدبین باشم. اگر بدبین باشم باید جایگاه خود را رها کرده و جای دیگری کار کنم.
اجازه بدهید درباره امور محلی و حقوق زنان از شما سوال کنم. از آخرین باری که با هم گفتگو کردیم، زنان سعودی شروع به رانندگی کرده و به شکل عمومی بسیاری از حقوق خود را به دست آوردند. اما 12 فعال زن بازداشت و بیش از یک سال زندانی شدند. چرا این افراد به زندان افتادند؟
سعودی کشوری است که براساس قوانین اداره می‌شود و ممکن است با برخی از این قوانین موافق نباشم اما تا زمانی که این قوانین وجود داشته باشند، باید آنها را رعایت کنم تا زمانی که اصلاح شوند.
آیا زمان آزادی آنها فرا نرسیده است؟
در این زمینه من تصمیم‌گیرنده نیستم بلکه دادستان کل باید تصمیم بگیرد.
خانواده [یکی از آنها] می‌گوید که او در زندان شکنجه شده است. آیا این موضوع حقیقت دارد؟
اگر چنین چیزی صحیح باشد، بسیار دلخراش است. اسلام شکنجه را ممنوع کرده و قوانین سعودی نیز شکنجه را ممنوع می‌داند. سرشت آدمی نیز شکنجه را ممنوع می‌کند. من شخصا این موضوع را پیگیری خواهم کرد.
آیا شخصا موضوع را پیگیری می‌کنید؟
بدون شک.
شما می‌دانید که در جامعه چه چیزی درباره شما گفته می‌شود. شما متعهد شدید که پادشاهی عربی سعودی را تغییر دهید و اقتصاد را دگرگون کنید و درباره اسلام میانه‌رو سخن گفتید و درباره اجازه دستیابی زنان به حقوق بیشتر. با این حال هنوز انتقاداتی علیه موج سرکوب و زندانی کردن زنانی که به موضوعات می‌پردازند که باید در سعودی تغییر کند، وجود دارد. این موضوع این احساس را ایجاد می‌کند که شما موافق حقوق زنان و حقوق بشر در سعودی نیستید و مثال عینی در این زمینه، همین زنانی هستند که به زندان افکنده شده‌اند.
این احساس مرا می‌رنجاند و من ناراحتم که برخی از چنین زاویه تنگی به موضوع نگاه می‌کنند. امیدوارم همگان به سعودی بیایند و واقعیت را ببینند و پس از دیدار با زنان و شهروندان سعودی خود در این باره قضاوت کنند.
چه درس‌هایی فرا گرفته‌اید؟ آیا اشتباهاتی مرتکب شده‌اید؟
پیامبران [هم] اشتباه کرده‌اند، وای به حال ما، ولی آنچه مهم است این است که اگر اشتباهی کردیم از آن درس بگیریم و مطمئن شویم آن را تکرار نمی‌کنیم.
